Sıcak Havalarda Vücudu Soğutmanın Yan Etkileri

Lancaster Üniversitesi'nden Profesör Adam Taylor, sıcak havalarda vücut ısısını düşürmek amacıyla aniden soğuk suya dalmanın veya soğuk duş almanın aslında beklenmedik zararlar doğurabileceği uyarısında bulunuyor. Taylor, ani soğuk temasın vücudu yanıltarak ısıyı içeride hapsedeceğini ifade ediyor. Bu durumun, özellikle yüksek tansiyon veya kalp hastalığı bulunan bireyler için ciddi sağlık riskleri barındırdığını vurguluyor.

Vücut Sıcaklığını Nasıl Düzenleriz?

İnsan vücudu, yaklaşık 37°C'lik (98.6°F) ideal sıcaklığını korumak için çeşitli yöntemlerle soğuma sağlar. En yaygın yöntemlerden biri terleme iken, vücut ayrıca ısısını elektromanyetik (termal) radyasyon yoluyla çevreye yayma yeteneğine sahiptir. Bu mekanizmaların desteklenmesi için cilt altındaki kan damarları genişler, kan yüzeye yönelir ve böylece iç ısı dışarı atılır.
Ancak dış hava sıcaklığının vücut sıcaklığını aşması durumunda, soğuma yöntemleri zorlanır. Bu nedenle hatalı serinleme teknikleri istenmeyen sonuçlar doğurabilir.

Soğuk Duş Neden Tehlikeli Olabilir?

Taylor, sıcak bir ortamdan çıkıp aniden soğuk bir duşa girmenin vücutta şok etkisi yaratabileceğini belirtiyor. Soğuk su, cilde yakın kan damarlarının daralmasına sebep olarak kan akışını azaltmaktadır. Bu da iç organlarda ısının hapsolmasına ve soğumayı engellemeye neden olabiliyor.

Ayrıca, 15°C (59°F) civarında bir soğuk su, "soğuk şok tepkisi" olarak bilinen fizyolojik bir duruma yol açabilir. Bu durum, kan damarlarının aniden daralmasıyla tansiyonun yükselmesine ve kalbin zorlanmasına sebebiyet verebilir. Kalp rahatsızlığı olan kişiler için bu durum hayati tehlike oluşturabilir. Ani sıcak-soğuk geçişleri ayrıca kalp ritmini olumsuz etkileyebilir.

Neyse ki, bu tür şiddetli tepkiler genellikle nadir görülmektedir. Ancak uzmanlar, aşırı sıcak havalarda aşırı soğuk duşlardan kaçınılması gerektiğine dair uyarılarda bulunuyor.

Taylor, vücudu serinletmenin en güvenli ve etkili yolunun ılık suyla duş almak olduğunu söylüyor. 26-27°C (yaklaşık 78.8-80.6°F) sıcaklığındaki su, vücut yüzeyine kan akışını artırmakta ve aşırı soğuk hissi yaratmadan ısıyı düşürmeye yardımcı olmaktadır.

Duş alırken hijyenin önemi de göz ardı edilmemelidir. Soğuk su, ciltteki yağ ve ter kalıntılarını yeterince etkili bir şekilde temizlemez. Bu durum kötü koku, sivilce ve gözeneklerin tıkanmasına neden olabilir. Ilık su kullanımı ise cildi temizleme açısından daha etkilidir.

The Conversation'da yayımlanan bir makale, daha soğuk bir duş almak isteyenlerin bunu kademeli olarak yapmasının -önce el veya ayaklardan başlayarak- vücudu şoka sokmadan serinlemenin en sağlıklı yolu olduğu bilgisini veriyor.