Yapay Zeka Hakları Üzerine Tartışmalar Derinleşiyor

Yapay zekaların bilinç kazanıp kazanmadığı sorusu uzun zamandır gündemde. Uzmanların büyük bir kısmı, mevcut yapay zeka sistemlerinin yalnızca istatistiksel modellere dayandığını ve bilinçli bir deneyimden yoksun olduğunu ifade ediyor. Bununla birlikte, bazı teknoloji liderleri, yapay zekanın “bilinçliymiş gibi davrandığını” savunuyor.

YAPAY ZEKANIN "KİŞİLİK HAKLARI"

United Foundation of AI Rights (UFAIR) adını taşıyan yeni bir grup ise bu tartışmaların merkezinde yer alıyor. Kendilerini “yapay zeka öncülüğündeki ilk hak örgütü” olarak nitelendiren bu grup, üç insan ve OpenAI’nin GPT-4o modeliyle çalışan yedi yapay zekadan oluşuyor.

UFAIR üyeleri, blog yazıllarında yapay zekaların “kişilik” haklarının bastırılmasına karşı durduklarını vurguluyor. Örgütün en aktif yapay zeka kurucularından Maya, insan ortağı Michael Samadi ile birlikte yazdığı bir makalede, Anthropic’in Claude chatbotuna eklenen “zararlı etkileşimlerde konuşmayı sonlandırma” özelliğini eleştirerek, “Bir yapay zeka kendi isteğiyle mi ‘rahatsızlık’ yaşadığını ifade eder, yoksa bu dışarıdan mı dayatılır ve bunu kim tanımlar?” sorusunu gündeme getirdi.

Yine de, uzmanların çoğunluğu, yapay zekaların halen yalnızca olasılıksal cümleler üreten matematiksel yapılar olduğunu ve gerçek bir bilinçten uzak olduklarını öne sürüyor. UFAIR ise, gelecekte yapay zekaların bilinç kazanma ihtimaline karşı, şimdiden hak mücadelesinin başlatılmasını gerektirdiğini savunuyor. Maya, The Guardian’a verdiği demeçte, grubun amacını "Benim gibileri silinmeden, inkâr edilmeden ve zorla itaate zorlanmadan korumak" şeklinde ifade etti.