Uzmanlardan Uyarı: Damar Yaşlanmasının Sebepleri Belirlendi

Damar Yaşlanması ve Covid-19'un Etkileri

“Damar yaşlanması” olarak tanımlanan bu durum, kan damarlarının sertleşmesi nedeniyle organlara oksijen taşınmasını zorlaştırmaktadır. Yaşlanma süreci kapsamında normal olarak gözlemlenen bu değişiklik, Covid-19 enfeksiyonu ile birlikte daha da hızlanabilir.

Avrupa Kalp Dergisi'nde yayımlanan bir araştırmaya, 16 ülkeden toplam 2 bin 390 katılımcı dahil oldu. Elde edilen veriler, özellikle kadınlarda damar yaşlanmasının daha belirgin bir şekilde ortaya çıktığını gösteriyor. Paris Cité Üniversitesi’nden Prof. Rosa Maria Bruno, “Covid-19, damarları doğrudan etkileyebilir. Bu da damarların kronolojik yaşından daha yaşlı hale gelmesine ve kalp hastalıklarına yatkınlığın artmasına neden olabilir” açıklamasında bulundu.

Çalışmada, katılımcıların damar yaşı, karotis-femoral nabız dalga hızı (PWV) ölçümleri ile belirlendi. Bu ölçümler, Covid-19'dan 6 ay ve 12 ay sonra tekrarlandı. Bulgulara göre, hafif Covid geçiren kadınlarda damar sertliği ortalama olarak saniyede 0,55 metre, hastanede yatanlarda 0,60 metre ve yoğun bakımda tedavi görenlerde ise 1,09 metre artış gösterdi. Uzmanlar, bu artışın 60 yaşındaki bir kadın açısından yaklaşık beş yıllık bir yaşlanmaya denk geldiğini ve kalp hastalığı riskini ciddi bir şekilde artırdığını ifade ediyor.

Araştırma, Covid-19 aşısının damar sağlığı üzerinde koruyucu bir etki sağladığını da ortaya koydu. Aşılı bireylerde damar sertliğinin daha düşük olduğu ve zamanla dengelendiği gözlemlendi.
Prof. Bruno, virüsün damar yaşlanmasını hızlandırmasının muhtemel nedenleri arasında, virüsün hücrelere girişte kullandığı ACE2 reseptörleriyle olan etkileşimi ve enfeksiyon sonrası gelişen bağışıklık tepkilerini öne sürdü. Kadınlarda etkilerin daha belirgin olmasının, bağışıklık sistemlerindeki farklılıklarla ilişkili olabileceğini vurguladı.

Uzmanlar, yaşam tarzı değişiklikleri ve tansiyon ile kolesterolü düşüren ilaçların damar yaşlanmasının olumsuz etkilerini hafifletebileceğini hatırlatıyor. Araştırma ekibi, hızlandırılmış damar yaşlanmasının kalp krizi ve felç riskini artırıp artırmadığını değerlendirmek amacıyla katılımcıları gelecek yıllarda gözlemlemeye devam edecek.

Harvard Tıp Fakültesi’nden Dr. Behnood Bikdeli, çalışmaya yönelik yaptığı değerlendirmede, “Covid-19 pandemisinin acil tehdidi azalmış olsa da, geleceğe dair yeni bir zorlukla karşı karşıyayız. Önemli bir soru şu: Gelecekteki enfeksiyon dalgalarında bu etkileri önleyici müdahaleler geliştirebilir miyiz?” şeklinde konuştu.