Uzay Yolculuğu, Kök Hücrelerin Yaşlanma Sürecini Hızlandırıyor

İnsanlığın en önemli zaferlerinden biri olan uzay keşfi, insan vücudundaki hayati hücrelerde ağır bir maliyet yaratıyor.

Son yapılan bir araştırma, uzay görevlerinin, vücudun doğal onarım sistemi için kritik öneme sahip kök hücrelerin yaşlanma sürecini hızlandırdığını ortaya koyuyor.

HÜCRELERDA HIZLANAN YAŞLANMA

California Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, kök hücreleri dört ikmal görevi çerçevesinde Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) gönderdi.

Bu görevlerin süresi 32 ile 45 gün arasında değişti. Analizler sonucunda, hücrelerin sağlıklı yeni hücre üretme yetisinin azaldığı, DNA hasarına daha duyarlı hale geldiği ve kromozom uçlarındaki koruyucu yapının kısaldığı tespit edildi.

Bu değişiklikler, hücresel düzeyde hızlanan yaşlanmanın belirtileri olarak değerlendirildi.

ASTRONOTLARDA GÖZLEMLENEN ŞAŞIRTICI DEĞİŞİMLER

Bu etkiler, son aylarda NASA astronotları Butch Wilmore ve Suni Williams’ın geri dönüşüyle belirginleşti. Başlangıçta planlanan 8 günlük görevleri, Boeing Starliner'daki teknik sorunlar nedeniyle 286 güne uzadı.

Dünyaya döndüklerinde her iki astronotun da belirgin şekilde yorgun, zayıf ve yaşlı göründükleri gözlemlendi. Williams’ın saçlarının belirgin bir şekilde beyazladığı görüldü.

Yerçekimsiz ortamda kas erimesi ve kemik kaybı yaşayan astronotlar, inişten sonra yürüyemedikleri için sedyelerle taşınmak zorunda kaldı.

HÜCRELERDE ENERJİ KRİZİ

Yeni araştırmada, uzay ortamında kök hücrelerin olağandışı bir şekilde aşırı aktif olduğu belirlendi. Bu durum, hücrelerin enerji rezervlerini tüketmelerine ve kendilerini yenileyemez hale gelmelerine sebep oldu.

Ayrıca, hücrelerde iltihaplanma ve mitokondri kaynaklı stres gözlemlendi. Ancak, hücreler daha sonra genç ve sağlıklı bir ortamda bulunduklarında bazı hasarların geri döndüğü görüldü.

ÖNCEKİ ARAŞTIRMALAR NE GÖSTERİYOR?

NASA’nın “İkizler Araştırması” da benzer bulgular ortaya koymuştu. Astronot Scott Kelly, 340 gün uzayda kalırken, ikiz kardeşi Mark Kelly Dünya’da yaşamıştı.

Bu çalışmada gen ifadelerindeki değişiklikler, telomer uzunluğundaki dalgalanmalar ve bağırsak mikrobiyomundaki değişiklikler tespit edildi. Çoğu etkiler Dünya’ya döndükten sonra normale geri dönerken, bazı değişikliklerin kalıcı olabileceği gözlemlenmişti.