Atilla Türkoğlu

Uzaydan Gözetleme: "Tuba" İkinci Dünya Turuna Amansızca Hazırlanıyor!

Uzaydan Gözetleme:

Tuba'nın Efsanevi Yolculuğu: Deniz Kaplumbağalarının İzlenmesi


DEKAMER'in TUI Care Vakfı desteğiyle 28 Ağustos 2019'da uydu takip cihazı takılarak denize bırakılan "Tuba" adlı 25-30 yaşındaki caretta caretta, Türkiye'den Adriyatik Denizi'ne kadar izlenen ilk deniz kaplumbağası olarak dikkat çekti.

İztuzu Plajı'ndan serbest bırakıldıktan sonra iki ayını Marmaris açıklarında geçiren Tuba, ardından yaklaşık bir ay süresince Yunanistan'a ulaşmayı başardı. Malta, İtalya, Bosna-Hersek, Arnavutluk, Karadağ ve Hırvatistan kıyılarını geçerek Adriyatik'e kadar ilerleyerek yaklaşık 25 bin kilometre yol katetti.

Tuba'nın göç, beslenme ve kışlama alanlarını belirlemek amacıyla izleneceği süre boyunca, yön bulma yeteneği, yerin manyetizmasından ve akıntının yönünden nasıl etkilendiği gibi faktörler takip edildi.

Takip cihazının pilleri tükendiği için üç ay boyunca sinyal alınamayan Tuba'nın, bu yıl mayıs ayında yeniden İztuzu'na dönmesi büyük bir sevinç kaynağı oldu. "Tuba", uzmanlar için beklenenin ötesinde veri sağlayarak en uzun süre izlenen kaplumbağa olma unvanını kazandı. Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve DEKAMER Müdürü Prof. Dr. Yakup Kaska, AA muhabirine verdiği röportajda, Tuba'nın Malta kıyılarından Türkiye'ye yönelerek yuva yapmak üzere yine İztuzu'na döndüğünü belirtti.

Kaska, Tuba'nın 2019 yılında bir kabuk kırığı yaralanmasından ötürü rehabilitasyon merkezine kabul edildiğini hatırlattı. "Tedavisinin ardından mavi sulara salınan Tuba, 4 yıl boyunca sinyal göndermeye devam etti. Normalde diğer kaplumbağaları 1 yıl boyunca izleyebiliyorduk, fakat Tuba, bize 4 yıl süreyle sinyal gönderdi. Diğer kaplumbağalardan farklı olarak Tuba'nın geri dönüş süresi, muhtemelen kabuk kırığından kaynaklı olarak biraz daha uzun sürdü." ifadelerini kullandı. Kaska, bir kaplumbağanın 4 yıl boyunca nerelerde gezdiğine dair bilgilerin dünyada başka bir yerde mevcut olmadığını vurguladı.

Kaska, Tuba'nın 2019'un büyük bir kısmını yuva dönemi olarak geçirdiğini ve 2025'in de Tuba için bir yuvalama yılı olacağını belirtti. "Tuba'yı yeni bir takip cihazı ile yeniden denize salmayı planlıyoruz. Önümüzdeki 2-3 yıl boyunca Tuba'yı izleme fırsatımız olacak. Arka ayakları olmayan bir kaplumbağaya da takip cihazı takarak onu da gözlemleyeceğiz. Üçüncü kaplumbağamız için de yerli üretim bir cihaz takarak izlemeyi düşünüyoruz. Elbette bu süreçte tedavisi tamamlanmış diğer kaplumbağaları da denize bırakacağız." dedi.
Tuba'ya takılan cihazdan elde edilecek verilerin birçok soru için cevap sağlayacağını kaydeden Kaska, şunları dile getirdi:

"Daha önce kaplumbağanın tedavi sürecinin ardından, kabuğu kırık olduğu için nasıl bir göç rotası izleyeceğini bilmiyorduk. Şimdi ikinci cihaz ile aynı rotayı mı takip edecek? Beslenmek için farklı ortamlara mı yönlenecek yoksa yine Adriyatik'e mi çıkacak? Bunları göreceğiz, çünkü Malta kıyılarında ciddi bir dolaşım söz konusuydu. Kaplumbağa adeta şaşırmıştı ve bulunduğu noktada birkaç tur atmıştı. Ardından hızlıca Adriyatik'e geçerek burada beslenmişti. Kaplumbağalar her yıl aynı rotayı mı takip ediyor? Bunun bile cevabını şu an bilmiyoruz. Bu cihaz sayesinde tüm bu soruları birlikte öğrenebileceğiz. Tuba, iki yıl sonra tekrar yuvalaşmak için geri dönecek mi, tüm bu soruların yanıtını hep birlikte göreceğiz." Yakup Kaska, "Tuba" ve takip cihazı takılacak diğer iki kaplumbağanın, 9 Ağustos'ta denize bırakılacağını sözlerine ekledi.