Gizemli Gök Cismi "Punctum" Keşfedildi

Yakın bir galakside tespit edilen ve yalnızca milimetre dalga boyundaki radyo ışımalarında gözlemlenebilen sıradışı bir gök cismi, bilim insanlarını derin bir şaşkınlığa sürükledi.

Daha önce gözlemlenen hiçbir kozmik objeye benzemeyen bu yeni cisme “Punctum” adı verildi.

Şili’deki Universidad Diego Portales’ten Elena Shablovinskaia öncülüğündeki ekip, bu keşfi ALMA (Atacama Büyük Milimetre/Milimetre Altı Dizisi) teleskobu aracılığıyla gerçekleştirdi.

“Punctum, süper kütleli kara delikler dışında gerçekten güçlü bir kaynak” diyen Shablovinskaia, cismin kompakt yapısının yanı sıra güçlü ve düzenli bir manyetik alan barındırdığını ve yoğun enerji saldığını ifade etti.

SAMANYOLU'NA YAKIN

Punctum, Samanyolu Galaksisi'nin 11 milyon ışık yılı uzaklıkta olan ve aktif bir yapıya sahip NGC 4945 galaksisinde bulunmaktadır. Ancak bu cisim optik veya X-ışını gözlemleri aracılığıyla tespit edilemiyor; yalnızca milimetre dalga boyundaki radyasyon ile belirlenebiliyor. Bu durum, cismin doğasını daha da gizemli kılmaktadır.

Punctum, tipik magnetarlardan 10 bin ila 100 bin kat, mikro-kuasarlardan yaklaşık 100 kat ve neredeyse tüm bilinen süpernovalardan 10 ila 100 kat daha parlaktı. Bu tür cisimlerin evrendeki en güçlü kozmik nesneler olduğu bilinmektedir.

HİÇBİRİNE UYMADI

Bilim insanları, Punctum’un senkrotron radyasyonu yaydığını düşünüyor. Bu tür ışıma, ışık hızına yakın hareket eden yüklü parçacıkların manyetik alanlarda spiral hareket ederek radyo dalgaları oluşturmasıyla meydana geliyor. Ancak bilinen magnetar ve pulsarların, Punctum kadar güçlü bir milimetre ışınımı yaymakta olmadığı gözlemleniyor.

Cismin kimliği hakkında net bir bilgi henüz mevcut değil. Olağandışı bir ortamda yer alan sıra dışı bir magnetar ya da yoğun madde ile etkileşim halinde bir süpernova kalıntısı olabileceği düşünülüyor. Ancak Punctum, tanımlanan hiçbir kategoriye tam olarak uymuyor.

Araştırmacılar, ALMA ile gerçekleştirilecek daha kapsamlı gözlemlerin ve James Webb Uzay Teleskobu’nun potansiyel kızılötesi verilerinin bu gizemi çözmesinde yardımcı olabileceğini umuyorlar.

Shablovinskaia, “Punctum, bize milimetre dalga boyunda hala keşfedilecek birçok şey olduğunu gösteriyor” dedi.

Bu keşfe ilişkin bilimsel makale, Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlanmak üzere kabul edildi.