Olağanüstü Radyo Sinyali Keşfi: FRB 20250316A

Astronomlar, gözlemlenen en parlak radyo sinyali olabileceği düşünülen bir hızlı radyo patlaması (FRB) keşfetti ve bu heyecan verici ışımanın kaynağını tespit etme başarısını gösterdi.

Bu buluş, FRB'ler gibi gizemli kozmik olaylar hakkında var olan teorileri köklü bir şekilde değiştirebilir.

Yalnızca milisaniyeler süren bu patlamalar, Güneş’in tüm yaşam süresi boyunca yaydığı enerjiyle eşdeğer enerji açığa çıkarabiliyor.

SİNYALLERİN KAYNAĞI NERESİ?

İlk kez 2007 yılında keşfedilen FRB’ler, kısa süreli oluşları ve yalnızca az bir kısmının tekrar etmesi nedeniyle bilim insanları için uzun süredir bir muamma olmuştur.

Sinyallerin kaynakları arasında en kuvvetli muhalefetler, olağanüstü güçlü manyetik alanlara sahip olan manyetarlar adı verilen nötron yıldızlarıdır.

Kanada’daki CHIME radyo teleskobu tarafından Mart 2025'te tespit edilen en son parlak sinyale “FRB 20250316A” adı verilmiştir. Bu sinyal, tüm zamanların en ışıltılı radyo patlaması olan “RBFLOAT” kısaltmasıyla da anılmaktadır.

130 MİLYON IŞIK YILI UZAKLIKTAKİ GALAKSİ

Araştırmacılar, RBFLOAT’ın kaynağını, NGC 4141 galaksisinin kenarındaki yalnızca 45 ışık yılı genişliğindeki bir bölgeye kadar izlemeyi başardı. Bu galaksi, Dünya’dan yaklaşık 130 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır.

McGill Üniversitesi’nden araştırma lideri Amanda Cook, “Bu buluş bir dönüm noktasıdır. Artık bu gizemli patlamaların nereden geldiğini net bir şekilde görebiliyoruz. Bunun ölmekte olan yıldızlardan, manyetar gibi egzotik nesnelerden veya henüz akıl edemediğimiz başka bir kaynaktan gelip gelmediğini keşfetme fırsatlarını elde ettik.” şeklinde açıklamada bulundu.

CHIME’ın Kuzey Amerika genelinde inşa edilen yeni teleskop bileşenleri sayesinde elde edilen hassasiyet, bu FRB’nin ev sahibi galaksiye kadar izlenmesine olanak tanımıştır.

James Webb Uzay Teleskobu da aynı bölgeden “NIR-1” adı verilen soluk bir kızılötesi ışık kaynağını tespit etti.

NÖTRON YILDIZI OLASILIĞI

Bilim insanları, NIR-1’in muhtemelen bir kırmızı dev veya orta yaşlı büyük bir yıldız olduğunu öne sürüyorlar. Ancak yalnızca bu yıldızın böyle güçlü bir patlamaya neden olması mümkün görünmüyor.

Araştırmacıların görüşüne göre, NIR-1’in yanında muhtemelen bir nötron yıldızı mevcut ve bu yıldız, komşusundan madde çekerek güçlü radyo patlamasını tetiklemiş olabilir.