Uykunun Kalitesi ve Beslenme Arasındaki İlişki

Chicago Üniversitesi'nde uyku tıbbı alanında uzman Dr. Marie-Pierre St-Onge ve Columbia Üniversitesi'nden beslenme bilimci iş birliğiyle gerçekleştirilen bir araştırmada, ortalama yaşı 28 olan 34 sağlıklı genç denek incelendi. Katılımcılar, günlük besin alımlarını bir uygulama aracılığıyla raporlarken, uyku düzenleri de bileklerine yerleştirilen izleme cihazlarıyla objektif bir şekilde ölçüldü.
Araştırmanın bulguları, günde en az beş porsiyon meyve ve sebze tüketen bireylerin, bu alışkanlığı olmayanlara göre uyku kalitelerinde yüzde 16 oranında bir iyileşme yaşadığını göstermektedir. Ayrıca, sağlıklı karbonhidrat kaynakları olan tam tahılları tercih eden kişilerin de daha iyi bir uyku süreci geçirdiği tespit edilmiştir.

Bağırsak Mikrobiyomu ve Uyku Arasındaki Bağlantı

Bilim insanları, bu olumlu etkiyi bağırsak mikrobiyomundaki değişimlerle ilişkilendiriyor. Lif açısından zengin bitkisel gıdalar, uykuyu düzenleyen serotonin ve melatonin hormonlarını etkileyen faydalı bakterilerin büyümesini teşvik etmektedir. Öte yandan, kırmızı ve işlenmiş etlerin fazla tüketildiği diyetlerin, uyku problemleri riskini artırdığı söylenmektedir.
Dr. Tasali, “Bu kadar kısa sürede önemli bir fark görmek oldukça dikkat çekici. Diyet değişiklikleri, daha kaliteli bir uykuya ulaşmak için doğal ve ekonomik bir çözüm sunabilir,” şeklinde ifade etti. Dr. St-Onge ise, “Küçük değişiklikler bile uyku üzerinde büyük etkilere neden olabiliyor. Bu, insanların daha iyi bir dinlenmenin kendi ellerinde olduğu gerçeğini bilmeleri açısından güçlendirici bir mesaj,” dedi.

Uykusuzluk Yaygın Bir Sorun

İngiltere'de beş milyondan fazla kişinin, haftada en az üç gece boyunca üç aydan fazla bir süreyle uyku sorunları yaşadığı belirtiliyor. 2023 yılında gerçekleştirilen bir ankete göre, her altı İngiliz’den birinin uykusuzluk sorunu olduğu; ancak yüzde 65’inin bu durum için herhangi bir yardım aramadığı ortaya konmuştur.
Kronik uyku bozuklukları, kanser, felç, kısırlık, kalp hastalıkları, obezite ve diyabet gibi pek çok sağlık problemiyle ilişkilendirilmektedir. Kısa vadede bu bozukluklar sinirlilik, dikkat dağınıklığı ve zihinsel performansta düşüş gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Amerikan Uyku Derneği’ne göre, ABD’de yaklaşık 70 milyon kişi uyku bozuklukları ile mücadele etmektedir.

Beslenme uzmanı Prof. Tim Spector’un önerdiği alternatif bir yaklaşım ise haftada 30 farklı bitki türü tüketimidir. Bu görüş, miktarın yanı sıra çeşitliliği de vurgulayan bir anlayışı temsil etmektedir.

Diğer yandan, İngiltere Ulusal Sağlık Servisi (NHS), uzun zamandır vatandaşlara günde beş porsiyon meyve ve sebze tüketmelerini tavsiye etmektedir. Ancak resmi veriler, kadınların sadece üçte birinin ve erkeklerin dörtte birinin bu hedefe ulaşabildiğini göstermektedir.

Artan gıda fiyatları da bu hedefe ulaşmada engeller arasında yer alıyor. Son yıllarda taze gıda fiyatlarının yüzde 39 oranında artarken, yalnızca havuç fiyatlarının yüzde 150 oranında yükseldiği bildirilmektedir.

Uzmanlar, uykusuzlukla mücadelede beslenmenin rolünün daha fazla dikkate alınması gerektiğine dair görüş birliği oluşturmaktadır. Yeni bulgular, kaliteli bir gece uykusunun, soframızdaki gıda seçimleriyle beklentimizden çok daha yakın bir ilişki içinde olduğunu ortaya koyuyor.