Atilla Türkoğlu

Uyanan Tehlike: "Patlayan Yüzlerce Tehlike, Yıkım Kaçınılmaz!"

Uyanan Tehlike:

Yanardağ Patlamaları ve İklim Değişikliği İlişkisi

Yanardağlar, doğanın en büyük patlamalarını ve tehlikeli durumlarını meydana getirir. Son yıllarda, İtalya ve Endonezya gibi ülkelerde dikkat çeken bir dizi patlama gerçekleşti.
SÖNMÜŞ YANARDAĞLARIN AKTİFLEŞME RİSKİ
Uzmanlar, iklim değişikliği nedeniyle dünyanın çeşitli bölgelerindeki birçok sönmüş yanardağın yeniden aktif hale gelebileceği ve patlayabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. ABD'deki Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden araştırmacılar, eriyen buzulların gelecekte daha büyük ve daha sık patlamalara zemin hazırlayabileceğini ifade etti. Kuzey Amerika, Yeni Zelanda ve Rusya gibi yerlerin de risk altında olduğu vurgulandı.

ERİYEN BUZULLAR, YANARDAĞ PATLAMALARINI ARTIRIYOR
Çalışmanın yazarlarından Pablo Moreno-Yaeger, "Buzullar, altındaki volkanlardan gelen patlamaların sesini bastırma eğilimindedir" şeklinde konuştu. Uzmanlara göre, iklim değişikliği nedeniyle buzulların geri çekilmesiyle birlikte volkanlar daha sık ve daha şiddetli patlamalar gerçekleştirmeye başlıyor.
ALTI FARKLI YANARDAĞ ÜZERİNE ARAŞTIRMA YAPILDI
Araştırma ekibi, şu anda uykuda olan Mocho-Choshuenco yanardağı da dahil olmak üzere Şili'nin güneyinde bulunan altı yanardağ üzerinde incelemeler gerçekleştirdi. Ekip, önceki patlamaların kesin tarihlerini belirleyip, püsküren kayalardaki kristalleri analiz ederek, buzulların ağırlığının ve basıncının yeraltındaki magmanın özelliklerini nasıl etkilediğini takip etti. Son buzul çağının bitiminde, buzul örtüsünün hızlı bir şekilde erimesi ani ağırlık kaybına yol açarak Dünya kabuğunu "gevşetti" ve magmadaki gazların genişlemesine neden oldu. Bu basınç artışı derin volkanik patlamaları teşvik etti.
YANARDAĞ PATLAMALARI GEZEGENİ SOĞUTUYOR
Kısa vadede, patlamalar gezegeni geçici olarak soğutabilen aerosoller yayar. Örneğin, 1991 yılında Filipinler'deki Pinatubo Dağı'nın patlaması sonucunda küresel sıcaklık yaklaşık 0,5 derece bir düşüş göstermiştir. Ancak birden fazla patlama gerçekleştiğinde etkiler tersine dönebilir. Zamanla, birden fazla patlamanın birleşik etkisi sera gazlarının birikmesi nedeniyle uzun vadeli küresel ısınmaya katkıda bulunabilir.