Uşak Halısı: Köklerine Dönen Tarihi Değer
Uşak Halısı, Tarih Sürecinin Ardından Yeniden Ait Olduğu Topraklarda
Osmanlı halıcılığının değerli örneklerinden biri olan ve yaklaşık beş asır önce Uşak’ta dokunan bu nadide halı, uzun bir kayboluş döneminin ardından yurtdışında bir koleksiyonda bulundu. Osmanlı zanaatının bir parçası olan bu tarihi eser, şimdi yeniden ait olduğu topraklara dönerek Ankara Vakıf Eserleri Müzesi’nde sergilenmeye başladı.
DESENDEN BORDÜRE, ZANAATİN GÜCÜ
Göz alıcı desenleri, renkleri ve işçiliğiyle öne çıkan bu halı, stilistik özellikleri sayesinde Uşak’ta dokunmuş olduğunu kanıtlıyor. Her bir santimetreye titizlikle yerleştirilen Türk düğümleri, halıya Osmanlı zanaatının zarafetini katıyor. Uzmanlar, bu halının üzerine küçük bir karenin içine katılan binin üzerinde düğüm sığdırıldığını belirtmektedir.
Zemininde baskın lacivert rengin hakim olduğu halıda; pastel kırmızı, sarı ve kirli beyaz tonlarında desenler kullanılmış. Hatayî ve stilize edilmiş doğalist çiçeklerle süslenmiş büyük madalyonlar, dikkat çekici bir görünüm oluşturuyor.
Bordürde ise gülkurusu renkte bir zemin üzerine kartuş ve rozet dizaynı gerçekleştirilmiş. Halının yapımında kullanılan yün ve boyalar doğal malzemelerden oluşurken, işçiliği oldukça incelikli.
BİR KİTAP SAYFASINDAN BAŞLAYAN DÖNÜŞ YOLCULUĞU
Uzun yıllar süren sessizliğin ardından, bu değerli halı İtalyan koleksiyoner Adrian Stefan Ionescu’nun özel koleksiyonunda gün yüzüne çıkmayı başardı. Koleksiyoner, bu eseri hayatta olmayan İtalyan sanat tutkunu Ermininio Bottini’den satın almıştı. Ionescu, halının Suzan Bayraktaroğlu’nun “Vakıf Halılar” kitabında yer alan 06.456 envanter numaralı eserle birebir örtüştüğünü fark etti.
Türkiye’ye ait olduğunu öğrendiğinde ise hiçbir talepte bulunmadan, gönüllü olarak iadesi için harekete geçti. Halının, gerekli işlemler tamamlandıktan sonra 2025 yılında Türkiye’ye getirilerek Ankara Vakıf Eserleri Müzesi’ne ulaştırılması planlanıyor.
Uşak’tan gelen ve yaklaşık beş asırlık geçmişe sahip bu tarihi halı, 30 yıllık bir kayboluş sonrası yeniden ait olduğu topraklara döndü.
Yüzyıllar önce Uşak’ta ilmek ilmek dokunan bu zarif halı, ait olduğu toprakların ruhunu taşıyan her değer gibi, yeniden... pic.twitter.com/PR8HAnzB0a
İLMEK İLMEK YENİDEN DOĞDU
Eski fotoğraflarda halının bordürlerinden birinin kesildiği ve bazı bölgelerinde ciddi eksiklikler olduğu tespit edilmişti. Türkiye’ye ulaştıktan sonra gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları ile eksik bölümler tamamlandı ve kompozisyonu özgün haline kavuşturuldu.
Bir dönemin estetik anlayışını ve zanaatkarlık becerisini yansıtan bu eşsiz halı, kendi topraklarına dönerek kültürel mirasa yeniden kazandırılmış oldu.