Bilişsel Yük: Zihinsel Yorgunluğun Sebepleri ve Çözüm Yolları

Gün içinde bu kadar çabuk yorulduğunuzu hiç sorguladınız mı? Genellikle fiziksel bir iş yapmadığımız halde, masa başında saatlerce çalışarak hem bedensel hem de zihinsel olarak tükenmiş hissediyoruz. Araştırmalar, bu durumun sebebinin “Bilişsel Yük” olduğunu ortaya koyuyor. Klinik Psikolog ve Psikoterapist Dr. Yasemin Meriç Kazdal, ntv.com.tr okurları için konu hakkında önemli bilgiler paylaştı.

Bilişsel yük, beynin aynı anda işlemeye çalıştığı bilgi miktarını ifade eder. Bu durumu daha iyi anlamak için bilgisayarlarımızda ya da telefonlarımızda açık olan sekmelere benzetebiliriz. Zihnimizin de sınırlı bir kapasitesi olduğunu unutmamalıyız; kapasite dolduğu anda dikkat dağınıklığı, hafıza zayıflığı ve hata yapma eğilimi artar.

TELEFON, BİLGİSAYAR, SOSYAL MEDYA

Sabah uyandığımızda ilk iş olarak telefonumuza bakıyoruz: Birçok bildirim, e-posta, WhatsApp mesajı... Kahvaltıya geçmeden beynimize yoğun bir yükleme yapmaya başlıyoruz. İş yerinde e-postaları kontrol ederken yapılacaklar listesiyle uğraşıyoruz. Öğleden sonra sosyal medya akışına bir göz atmak, gelen aramalara cevap vermek ve akşam evde yapılacak işleri düşünmek... Kısa süre içinde beynimiz adeta bir bilgisayar gibi donup kalabiliyor.
Zihin, aynı anda birçok şeyi yapabilme kapasitesine sahip, ancak bu kapasitenin bir sınırı bulunmaktadır. Eğer kişi çok fazla bilgiyle başa çıkmaya çalışırsa, zihinsel enerjisi hızla tükenecek ve dikkatini toplamakta zorluk yaşayacaktır.

UNUTKANLIĞIN ARKASINDAKİ GÜRÜLTÜ

Araştırmalar, son yıllarda pek çok insanın “unutkanlık” şikâyeti bildirdiğini gösteriyor. Örneğin, mutfağa gidip neden orada olduğunu unutmak, telefonuna bakarken hangi uygulamanın açılacağına karar verememek ya da aynı anda iki iş yaparken hatalar yapmak... Tüm bu davranışlar, zihnin kapasitesinin aşırı yük altında olduğunun işaretleri. Peki, bu yükü nasıl hafifletebiliriz?

Bu durumu hafifletmek amacıyla hayatımıza aşağıdaki alışkanlıkları eklemeyi deneyebiliriz:

· Günlük işleri küçük parçalara bölmek

· Aynı anda birden fazla işe odaklanmaktan kaçınmak, öncelik sırasına göre ilerlemek

· Bildirimleri sınırlandırmak ve dijital molalar vermek

· Kısa yürüyüşler yapmak, nefes egzersizleri gibi rahatlatıcı aktivitelere zaman ayırmak

· Akşam saatlerinde zihni boşaltan aktiviteleri tercih etmek (kitap okumak, müzik dinlemek gibi).

ZİHİNSEL DETOKS

Günümüz insanının en büyük yorgunluğu genellikle bedensel kaslardan değil, zihinsel kaslardan kaynaklanmaktadır.

Daha verimli, huzurlu ve tatminkâr bir yaşam sürdürebilmek için zihnimizin taşıdığı bu görünmeyen yükü hafifletmek

artık bir lüks değil, bir ihtiyaç haline gelmiştir.