UAEA Raporu: İsrail’in İran'a Saldırısına Kılıf mı?

UAEA Genel Direktörü Grossi'den Önemli Açıklamalar

Grossi, İsrail'in saldırdığı UAEA aleyhindeki iddialara ilişkin Al Jazeera televizyonuna yaptığı açıklamalarda, İran ve uluslararası radyasyon izleme sistemleri üzerinden nükleer tesisleri izlediklerini vurguladı. Ayrıca, İran’ın düzenleyici otoritesiyle işlevsel bir iletişim kurduklarını belirtti.
Grossi, İran'da beyan edilen tüm tesislerin detaylı incelemesinin yapıldığını kaydederek, birçok kaynağı dikkate aldıklarını, müfettişlerin her zaman orada bulunduğunu ve bilimsel temellere dayanan bir değerlendirme yapabileceklerini aktardı.
Rusya'nın kontrolündeki Zaporijya Nükleer Santrali’nde bir patlama gerçekleştiğinin hatırlatılmasıyla, İsrail'in İran'daki nükleer tesislere yönelik saldırılarının kınanıp kınanamayacağına ilişkin bir soru soruldu. Grossi, nükleer tesislerin saldırıdan muaf olması gerektiğini net bir şekilde ifade etti ve rolünün "siyasi değil teknik" olduğunu belirterek, İsrail'in saldırılarını kınamaktan kaçındı.
"BUNUN SİYASİ BİR KARAR OLDUĞUNU BİLİYORSUNUZ"
Grossi, UAEA Yönetim Kurulunun 12 Haziran’da yayımladığı raporun, İran’a saldırmak için İsrail'e bir gerekçe sunduğu iddialarına ilişkin şu açıklamaları yaptı:
"UAEA'nın rolü ve raporu, İsrail'in veya başka bir ülkenin askeri harekâtını haklı çıkarmak amacıyla asla kullanılamaz. Bu durumu siyasi bir mesele ve bir karar olarak değerlendirmeniz gerekiyor; bu kararları alanlar da siyasi figürlerdir. Dolayısıyla, UAEA'nın raporunun bir şekilde yeşil ışık yaktığını veya saldırıları meşrulaştırdığını iddia etmek, kesinlikle kasıtlı bir yanlış anlamadır."
Grossi, İran'ın nükleer silah üretimi için yeterli miktarda yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum toplayan "dünyadaki tek ülke" olduğunu ifade ederken, İran sınırları içerisinde nükleer silah üretildiğine dair herhangi bir delil de bulmadıklarını belirtti.
İranlı bilim insanlarının kimliklerinin UAEA ile paylaşıldıktan sonra öldürüldüğü iddialarına yanıt veren Grossi, "Kesinlikle hayır. Böyle bir şey düşünmek bile yanlış. Bizim insanlar ile ilgili adres veya yaşam bilgimiz yok." dedi.
Grossi, İsrail'in UAEA üzerinde etkide bulunduğuna dair iddiaların temelsiz olduğunu aktararak, UAEA'nın tamamen bağımsız bir kuruluş olduğunu ifade etti.
İRAN'IN ELEŞTİRDİĞİ KARAR ONAYLANDI
UAEA Yönetim Kurulu, İran'ın yeterli işbirliği yapmaması ve nükleer malzemelerin bildirilmesindeki yükümlülüklerini yerine getirmediği eleştirileriyle 12 Haziran’da bir karar tasarısını kabul etti. Önceki kararların aksine, bu sefer İran'a ilk kez 20 yıl aradan sonra "Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması (NPT) yükümlülüklerini ihlal etme" suçlaması yöneltildi. Tahran, bu kararı kınayarak, yanıt olarak "güvenli bir noktada yeni bir uranyum zenginleştirme merkezi kurulacağını" duyurdu.
İSRAİL'İN İRAN'A SALDIRISIYLA BAŞLAYAN ÇATIŞMA
İsrail, 13 Haziran’da İran’ın çeşitli şehirlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere, askeri komuta kademesini hedef alan geniş çaplı operasyonlar gerçekleştirdi. Saldırılar sonucu İran Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Komutanı ve dokuz nükleer bilim insanının yaşamını yitirdiği ve toplam sivil kaybın 224 olarak kaydedildiği bildirildi. İran ordusunun İsrail’e balistik füzelerle gerçekleştirdiği misillemede ise 24 kişinin hayatını kaybettiği ve 500'den fazla kişinin yaralandığı belirtildi. Türkiye başta olmak üzere birçok ülke ise İsrail'i kınadı.