Trump'tan Çin'e Sert Tepki: Yeni İhracat Kısıtlamaları ve Yüzde 100 Gümrük Vergisi Açıklaması

ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Çin’in dünya ülkelerine nadir toprak elementleriyle ilgili tüm üretim zincirine ihracat kısıtlamaları getirmeyi planladığını bildiren mektuplar gönderdiğini ifade etti.

Trump, “Bunu daha önce hiç görmemiştik” diyerek, bu gelişmenin küresel piyasaları etkileyebileceğini ve “özellikle Çin dahil tüm ülkeler için hayatı zorlaştıracağını” vurguladı.

Trump, sözlerine şöyle devam etti:

“Çin ile ilişkilerimiz son altı ayda oldukça iyi gidiyordu, bu da ticaret alanındaki bu hamleyi daha da beklenmedik hale getiriyor. Ancak her zaman onların bir şeyler planladığını hissettim ve şimdi, her zamanki gibi haklı bir şekilde düşündüğüm bir kez daha kanıtlandı.

"Şİ İLE GÖRÜŞMEMİN BİR ANLAMI KALMADI"

Trump, ayrıca Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmeyeceğini belirtti. "Başkan Şi ile konuşmadım çünkü buna gerek olmadığını düşündüm. Bu gelişme benim için olduğu kadar, özgür dünyanın tüm liderleri için de gerçek bir sürpriz oldu. Başkan Şi ile iki hafta sonra Güney Kore'deki APEC toplantısında bir araya gelmeyi planlıyordum, ancak artık bunun da bir önemi kalmadı." diye ekledi.

Trump, Çin’in dünyayı adeta 'rehin' tutmasına izin verilmemesi gerektiğini ancak onların uzun zamandır bu planı uygulamakta olduklarını düşündüğünü belirtti. "Bu plan, 'mıknatıslar' ve diğer nadir elementlerle sessizce oluşturdukları tekel benzeri bir hakimiyetle başladı; açıkçası bu durum oldukça sinsi ve düşmanca bir adım.” diyerek durumu eleştirdi.

Trump, ABD’nin daha güçlü ve kapsamlı tekel pozisyonlarına sahip olduğunu belirterek, “Bugüne kadar bunları kullanmayı tercih etmedim çünkü gerek olmadı. Ama artık kullanılacak.” dedi.

KARŞILIKLI LİMAN ÜCRETLERİ BAŞLIYOR

Çin Ulaştırma Bakanlığı, cuma günü yaptığı açıklamada, ABD gemileri veya ABD bayrağı taşıyan ve ABD'de inşa edilmiş gemiler için yeni liman ücretleri uygulanacağını duyurdu. Bu düzenleme, salı günü yürürlüğe girecek.

Bu karar, ABD’nin Çin gemilerine uyguladığı yeni liman ücretlerine karşılık olarak alındı. Çin'in açıklamasında, bu ücretlerin 2028 yılına kadar kademeli olarak artırılacağı ifade edildi. İlk olarak ton başına 400 yuan (yaklaşık 56 dolar) olarak belirlenecek ücret, 2027 yılında 880 yuana (123 dolar), 2028'de ise 1.120 yuana (157 dolar) yükselecek.

ABD de 14 Ekim'den itibaren Çin yapımı veya Çinli şirketlere ait gemilerden liman başına ücret alacak. Bu ücretin büyük konteyner gemilerinde 1 milyon doları aşabileceği öngörülüyor.

PEKİN'DEN ABD'YE TEPKİ

Çin Ulaştırma Bakanlığı, ABD’nin uyguladığı liman ücretlerini “açıkça ayrımcı” olarak tanımladı ve bunun küresel tedarik zincirinin istikrarını bozduğunu ve uluslararası ticaret düzenine ciddi zarar verdiğini savundu. Ayrıca, Çin Ticaret Bakanlığı, alınan karşı önlemlerin “adil rekabeti korumaya yönelik meşru bir savunma” olduğunu vurguladı.

TİCARET ATEŞKESİ SONA ERİYOR

ABD ile Çin arasındaki 90 günlük ticaret ateşkesi süresi kasım başında sona ererken, iki ülke arasındaki karşılıklı yaptırımlar ticaret ilişkilerini yeniden gerilimli bir hale getirdi. Özellikle, ABD’nin tarım ve enerji ürünleri ihracatının büyük ölçüde düştüğü, Çinli ithalatçıların bu ürünleri almaktan kaçındığı ifade ediliyor.

"ÇİN'E YÜZDE 100 VERGİ"

Trump, Truth Social üzerinden yaptığı bir başka paylaşımda, Çin’in neredeyse tüm ürünlere büyük ölçekli ihracat kontrolleri getireceğini belirtti ve “Bu karar tüm ülkeleri, istisnasız olarak etkiliyor ve yıllar önce planlandığı açıkça belli olan bir girişim. Uluslararası ticarette benzeri görülmemiş bir durum ve diğer uluslara karşı ahlaki bir rezalet” açıklamasında bulundu.

Trump, Çin’in bu “benzeri görülmemiş” adımına karşılık olarak ABD’nin de aynı tarihten itibaren Çin mallarına mevcut vergilere ek olarak yüzde 100 oranında yeni gümrük tarifesi uygulayacağını duyurdu:

“Amerika Birleşik Devletleri olarak, 1 Kasım 2025’te, hatta gerekirse daha erken, Çin’e yüzde 100 gümrük vergisi uygulayacağız. Ayrıca, aynı tarihte her türlü kritik yazılımın ihracatına da kısıtlamalar getirilecek.”