Ekrem Tansel

Titanik Efsanesi: "Batmaz" Sözü Gerçek mi?

Titanik Efsanesi:

Titanik ve "Batmaz" İfadesinin Gerçekliği

15 Nisan 1912'nin sabah saatlerinde batarak tarihe geçen RMS Titanik, o günden beri "batmaz" olarak tanıtılan gemi olma özelliğini taşıyor. White Star Line adlı şirkete ait bu gemi, bu kelimenin etrafında dönen hikayelerin merkezinde yer aldı.

Faciadan bir gün sonra The New York Times gazetesi, ön sayfasında şu başlığı attı: “White Star Line Müdürü, Titanik Battıktan Sonra Bile Batmaz Olduğunu İleri Sürdü.”

Peki, Titanik gerçekten yola çıkmadan önce "batmaz" olarak mı tanımlanmıştı?

Gelin, felaketten bir yıl önce, yani 1911 yılına ait pek bilinmeyen bir belgeyi inceleyelim. Bu belge, yüzyılı aşkın bir süredir tartışılan bu konuya açıklık getirme potansiyeline sahip.

Leeds Üniversitesi'nde 1999 yılında iletişim çalışmaları alanında ders veren Richard Howells, Titanik'in 10 Nisan 1912 tarihindeki seferinden önce "batmaz gemi" olarak tanıtılmadığını öne sürmüştü.

BATMAZ GEMİ TANIMLANMIŞ MIDIR?

Howells, o dönemde şu ifadeleri kullanmıştı: “Genel halk, Titanik’i yolculuğundan önce benzersiz, batmaz bir gemi olarak düşünmemiştir.”

Devamında ise, “Ancak felaket haberi yayıldıktan sonra durum tamamen değişti — sanki Titanik, en başından beri evrensel olarak batmaz olarak ifade edilmiş gibiydi.” diye ekledi.

Benzer bir şekilde, denizcilik tarihi alanında uzman olan Royal Museums Greenwich'in internet sitesinde de şu ifade yer almakta: “Titanik hiçbir zaman gerçekten ‘batmaz’ olarak tanımlanmadı.”

Yani efsanenin aksine, Titanik’in "batmaz" olduğu ifadesinin, herhangi bir koşul belirtilmeden yalnızca battıktan sonra kullanıldığı öne sürülüyor.

"BU İKİ HARİKA GEMİ BATMAZ ŞEKİLDE TASARLANMIŞTIR"

Ancak 1911 tarihli belgeyi incelediğimizde, bu söylemin gerçeği yansıtmadığını görmekteyiz.

Belgedeki bir pasajda Titanik ve neredeyse aynı olan kardeş gemisi Olympic şu ifadelerle tanımlanıyor: “... bu iki harika gemi batmaz şekilde tasarlanmıştır.”

Tahmin edileceği üzere, Titanik gerçekten batmaz değildi; buzdağına çarptıktan yalnızca iki saat 40 dakika sonra battı ve 1500’den fazla kişi hayatını kaybetti.

Titanik’in batmaz olduğuna dair bir inanç, günümüzde sıkça dile getirilse de, 1912 Nisan’ından önce kamuoyunda çok da yaygın olabilir.

OLYMPIC'İN BATMAMASI İDDİAYI PEKİŞTİRDİ

Olympic, HMS Hawke ile çarpışıp batmadığında, Titanik için "batmazlık" inancı daha da güçlendi.

Gemiciliğin bu dev yapıları ve sundukları olanakların yanı sıra, "batmazlık" algısı da Titanik ve Olympic’e olan ilgiyi artırarak bilet satışlarını olumlu yönde etkiledi.

Titanik’i inşa eden Harland & Wolff şirketi, tasarımlarıyla büyük bir gurur duyuyordu ve Milford’a göre bu iki gemi yapım sürecinin başlarında "pratikte batmaz" olarak tanımlanmaktaydı.