Uzayın Derinliklerindeki Artan Tehditler: Uydu Krizi ve Gelecek

SpaceX, 2019 yılından bu yana yeniden kullanılabilir roket teknolojisi ile 8 binden fazla uyduyu yörüngeye yerleştirdi. 2025 yılı itibarıyla bu sayıya 2 binden fazla yeni uydu eklenmesi planlanıyor. Şirketin rakipleri de benzer projeler geliştirmekte; Amazon, Project Kuiper adını verdiği uydu internet projesi için 3 bin 200 uydu fırlatma hedefini belirledi.

Smithsonian Gözlemevi'nde görevli astrofizikçi Jonathan McDowell, her gün 1 ila 2 Starlink uydusunun Dünya'ya düştüğünü ve bu sayının hızlı bir şekilde artış göstereceğini ifade etti.

McDowell'e göre, tüm sistemlerin tamamlanmasıyla birlikte dünya yörüngesinde 30 binden fazla düşük irtifa uydusunun (Starlink, Kuiper ve diğer projeler) bulunacağı tahmin ediliyor. Ayrıca, Çin’in yaklaşık 20 bin uyduyu bin kilometre irtifada yerleştirmeyi planladığı öngörülüyor.

BEŞ YILDA YANIP YOK OLAN UYDULAR

Starlink uydularının ortalama ömrü beş yıl olarak belirlenmiştir. Süreleri dolan uydular, kontrollü bir şekilde Dünya'ya yönlendirilerek atmosfere girdiğinde yanmaları bekleniyor. Ancak bu süreçte açığa çıkan metal parçaları ve kimyasallar, üst atmosferde kirliliğe yol açabileceği endişesini doğuruyor.
Bazı çalışmalar, bu metallerin ozon tabakasında zincirleme bir bozulma sürecini başlatabileceğini iddia ediyor. McDowell, "Şu ana kadar alınan yanıtlar ise 'önemsiz' ile 'artık çok geç' arasında değişiyor. Ancak belirsizlik o kadar büyük ki, üst atmosferde zaten zarar vermeye başlamış olabiliriz." sözleriyle durumu özetliyor.

ARTAN ÇARPIŞMA VE DÜŞME RİSKİ

ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), 2023 yılına ait raporunda 2035 yılına kadar her yıl 28 bin Starlink parçasının atmosferde yeniden girebileceğini öngörüyor. Bu durumun, uzay çöpü düşüşü sonucunda bir kişinin yaşamını yitirme ihtimalini yüzde 61’e çıkarabileceği belirtiliyor. Bu, geçmişte "olasılıksız" olarak görülen bir risk durumudur.

"KESSLER SENDROMU" KORKUSU

McDowell, gelecekte günde beş uydunun Dünya'ya düşeceğini tahmin ediyor. Fakat en büyük kaygısı, “Kessler Sendromu” olarak adlandırılan zincirleme çarpışmalara bağlı senaryo. Eğer yörünge çok kalabalıklaşırsa, birkaç çarpışma yeni enkaz oluşumlarına yol açabilir ve bu durum insanlığın uzaya çıkışını on yıllar hatta yüzyıllar boyunca engelleyebilir.

GÜNEŞ FIRTINASI TEHLİKESİ

Bilim insanları, güçlü bir güneş fırtınasının aniden yüzlerce uyduyu devre dışı bırakma potansiyeline sahip olduğuna dikkat çekiyor. Özellikle “güneş maksimumu” dönemlerinde, atmosferik sürtünmenin artması sebebiyle daha fazla Starlink uydusunun kontrolsüz bir şekilde düşmeye başladığı gözlemleniyor.

Uzmanlara göre, uzay çöplüğü sorununu artık göz ardı etmek mümkün değil.