Sigara İçmeyenlerde Akciğer Kanseri Riskini Artıran Faktörler

Akciğer kanseri denildiğinde akla ilk olarak sigara gelse de, son yıllarda gerçekleştirilen bilimsel incelemeler, sigara içmeyen kişilerin de bu hastalığa yakalanabileceğini ortaya koyuyor. Küresel çapta elde edilen verilere göre, akciğer kanseri vakalarının yaklaşık %10 ila %30'u, sigara içmemiş bireylerde gözlemleniyor. Uzmanlar, bu durumu tetikleyen başlıca çevresel ve genetik etkenler hakkında halkın bilinçlendirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
İşte sigara içmeyenlerde akciğer kanseri riskini artıran beş temel etken:

1. RADON GAZI

Toprak ve kayalardaki uranyumun doğal süreçlerle ayrışması sonucu oluşan radon gazı, akciğer kanserinin en tehlikeli nedenlerinden biri olarak kabul ediliyor. Renksiz ve kokusuz olduğu için fark edilmesi zor olan bu gaz, özellikle zemin katlarda ve yetersiz havalandırmaya sahip binalarda yoğunlaşma gösteriyor. Amerika Birleşik Devletleri'nde her yıl yaklaşık 21 bin kişi, radon gazına bağlı akciğer kanseri nedeniyle yaşamını yitiriyor. Evlerde radon testi yapılması ve gerekli önlemlerin alınması, bireylerin riskini azaltmada büyük önem taşıyor.

2. PASİF İÇİCİLİK

Sigara, puro ya da pipo içen kişilerin dumanına istemeden maruz kalmak büyük bir sağlık tehdidi oluşturuyor. Kapalı alanlarda sigara içilen evlerde yaşayan eşler ve çocuklar, pasif içicilik nedeniyle akciğer kanseri riskiyle karşı karşıya kalıyor. Uzmanlar, kapalı ortamlarda sigara içilmemesi gerektiğini ve çocukların dumansız ortamlarda büyütülmesinin hayati bir öneme sahip olduğunu vurguluyor.

3. HAVA KİRLİLİĞİ

Sanayi tesislerinden, motorlu taşıtlardan ve enerji üretim alanlarından çıkan kirletici maddeler, hava kalitesini olumsuz etkiliyor. Uzun süre kirli hava solumak, akciğer dokusuna zarar vererek kanser riskini artırıyor. Ayrıca, odun, kömür veya tezek gibi biyokütle yakıtlarının kullanıldığı evlerde yeterli havalandırmanın olmaması iç mekan hava kirliliğine neden olabiliyor ve bu da ölümcül sonuçlara yol açabiliyor.

4. ÇEVRESEL KANSEROJENLER

Asbest, benzen ve dizel egzoz gibi kanserojen maddelere maruz kalmak, sigara içmeyen bireylerde dahi akciğer kanseri riskini artırabiliyor. İnşaat, maden ve imalat sektörlerinde çalışanlar, bu tür maddelere sıkça maruz kaldıkları için daha yüksek risk grubunda yer alıyor. İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınması, bu risklerin azaltılmasında kritik bir rol oynuyor.

5. GENETİK FAKTÖRLER

Sigara içmeyen bazı bireylerde görülen akciğer kanseri vakaları, genetik mutasyonlarla ilişkilendirilebiliyor. Özellikle EGFR geninde yaşanan değişiklikler, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasına sebep olabiliyor. Araştırmalar, bu mutasyonların kadınlarda ve Asya kökenli bireylerde daha yaygın olduğunu ortaya koyuyor. Genetik risk taşıyan bireylerin düzenli sağlık kontrolleri yaptırmaları önerilmektedir.

NASIL KORUNABİLİRSİNİZ?

Uzmanlar, sigara içmeyen bireylerin akciğer kanserinden korunmak için şu tedbirleri alması gerektiğini belirtiyor:
Evlerinizde radon gazı testi yaptırarak gerekli önlemleri alın.
Pasif içicilikten kaçının; evde ve iş yerinde dumansız ortamlar oluşturun.
Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde dışarıda geçirilen süreyi sınırlandırın ya da koruyucu maske kullanın.
Yemek pişirirken temiz yakıtlar tercih edin ve iyi havalandırılan alanlarda kalın.
Kanserojen maddeler içeren iş yerlerinde koruyucu ekipman kullanın.
Aile öykünüzde akciğer kanseri varsa, doktor kontrollerinizi ihmal etmeyin.
Akciğer kanseri, yalnızca sigara içenleri değil, sigara içmeyen bireyleri de etkileyebilen karmaşık bir hastalıktır. Bu sebeple, toplumsal ve bireysel düzeyde farkındalığın artırılması son derece önemlidir.
Bu makale sadece bilgilendirme amacı taşımaktadır ve doktor tavsiyesi olarak değerlendirilmemelidir. Makale içeriğinden hareketle okurun kendi başına yapacağı teşhislerden ntv.com.tr sorumlu tutulamaz. Sağlıkla ilgili endişeleriniz varsa mutlaka doktorunuza danışın.