Tayvanlı Bilim İnsanları Saç Büyümesini Yeniden Aktif Hale Getiren Yöntem Geliştirdi

Tayvanlı bilim adamları, yağ hücrelerini aktive ederek saç köklerini yeniden canlandıran bir yöntemle hayvan deneylerinde 20 gün içinde saç çıkışını sağladı.

Fareler üzerinde yürütülen bu araştırma, kellik tedavisinde çığır açabilecek bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Çalışma, Ulusal Tayvan Üniversitesi’nde görev yapan sistem biyoloğu Kang-Yu Tai ve ekibi tarafından gerçekleştirildi. Ekip, uzun zamandır bilinen bir biyolojik fenomen olan cilt yaralanması ya da tahrişinin saç büyümesini tetikleyen etkilerini incelemeye ve bu süreci tedavi amaçlı kullanma yollarını araştırmaya odaklandı.

DERİ HASARI SİNYAL GÖNDERİYOR

Bilim insanları, yayımladıkları makalede “Memelilerin çoğu, vücutlarını kaplayan yoğun bir tüy tabakasına sahiptir; bu tabaka dış etkilere karşı ilk savunma mekanizmasıdır.” ifadesini kullanarak, “Epidermisin (derinin üst tabakası) yaralanması ya da tahrişi, bu ilk bariyerin yeniden oluşturulması için vücuda sinyaller gönderir.” şeklinde açıklama yaptılar.

İnsanların evrim süreci içerisinde bu yoğun tüy örtüsünü büyük ölçüde kaybetmelerine rağmen, araştırmacılar deri üzerindeki tahrişin aşırı kıllanmayı (hipertrikozis) tetikleyebilmesinin, insanlarda hâlâ bu yenileyici kapasitenin var olduğunu gösterdiğini vurguladı.

20 GÜNDE YENİDEN UZADI

Deneylerde, farelerin sırtındaki tüyler tıraş edilerek deri üzerine kimyasal maddeler ya da hafif ısı uygulandı ve küçük yaralanmalar oluşturuldu. Daha sonrasında bu bölgelerdeki saç büyümesi, normal ciltle karşılaştırıldı. Elde edilen sonuçlar, tahrişin iltihaplanma sürecini tetiklediğini ve bu süreçte makrofaj adı verilen bağışıklık hücrelerinin bölgeye geldiğini ortaya koydu.

Makrofajlar, adiposit (yağ hücresi) olarak bilinen hücreleri uyararak yağ asitlerinin salınmasını sağladı. Bu yağ asitleri, saç köklerindeki kök hücreler tarafından emilerek büyüme sürecini yeniden başlattı. Araştırmacılar, “Bu bağlamda, yağ hücresi aktivasyonunun, cilt yaralanmasının tetiklediği olay zincirinde, bağışıklık hücreleri aracılığıyla yerel iltihabın ardından gerçekleştiğini gösteriyoruz.” ifadelerine yer verdiler.

"EVDE DENEMEYİN"

Bilim insanları daha sonra, aynı yağ asitlerini içeren bir serumu doğrudan farelerin derisine uyguladı. Bu kez herhangi bir yara ya da tahriş olmaksızın yaklaşık 20 gün içerisinde yeni tüylerin çıktığı gözlemlendi. Ancak araştırmada bazı kısıtlamalar da öne sürülüyor. Bu yöntemin yalnızca “dinlenme evresindeki” saç köklerinde etkili olduğu vurgulandı. İnsanlarda ise kellik genellikle saç köklerinin büyüme döngülerinin bozulmasından kaynaklandığından, uygulamanın insanlar için daha karmaşık olabileceği ifade edildi. Bu nedenle, insanların saç çıkarma umuduyla kendi derilerine zarar vermeleri oldukça riskli olabilir. Uzmanlar, sürecin bu şekilde işlemediğini belirtiyor.

KLİNİK DENEMELER YOLDA

Araştırma ekibi, yöntemin insanlarda da geçerliliğini test etmek üzere klinik denemelere hazırlanıyor. Bilim insanları, saç kökü kök hücrelerini yeniden uyandırmaya dayanan bu yaklaşımın güvenli, pratik ve hızlı bir tedavi alternatifi olabileceğini düşünüyordu. Ayrıca ekip, makrofajların yağ asidi salınımını neyin tetiklediğini ve bağışıklık sistemi ile deri arasındaki etkileşimin nasıl işlediği konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor. Çalışmanın sonuçları, Cell Metabolism adlı hakemli bilimsel dergide yayımlandı.