Rus Bilim İnsanlarının Şaşkına Çeviren Keşfi: "Deprem Yarımadayı 2 Metre Hareket Ettirdi"

Kamçatka Yarımadası’nda 8,8 Büyüklüğünde Deprem

Geçtiğimiz hafta Rusya'nın Kamçatka Yarımadası, 8,8 büyüklüğünde bir depremin etkisiyle sarsıldı. Bu sarsıntı, şimdiye kadar kaydedilen en büyük altıncı deprem olarak kayıtlara geçti.
Sarsıntı sonucunda büyük miktarda yıkıcı enerji açığa çıkarken, Şili ve ABD'nin batı kıyılarına kadar uzanan tsunami uyarıları yapıldı.

YARIMADANIN ANA KARADAN UZAKLAŞTIĞI BELİRLENDİ

Sismik aktivitelerin sona ermesinin ardından, Rusya Bilimler Akademisi'nden bilim insanları, yarımadanın ana karadan 2 metre kadar uzaklaştığını fark ederek şaşkınlık yaşadı. Özellikle yarımadanın güney ucuna yakın alanlarda kara kütlesinin güneydoğu yönünde kaydığı belirlendi.

Bu durum, 2011 yılında Japonya’da meydana gelen 9 büyüklüğündeki Tohoku depremindeki kayma ile benzerlik gösteriyor. O da tarihin en büyük beşinci depreminin kaydıydı.

“BELİRGİN ŞEKİLDE GÜNEYDOĞU'YA KAYDIK”

Rusya Bilimler Akademisi, “Jeodinamik incelemelerin sonucunda ön hesaplamalar yaptık. Görülen o ki, hepimiz belirgin bir şekilde güneydoğuya kaymışız. 30 Temmuz’daki depremin ardından gözlemlenen en büyük yer değişimleri, yarımadanın güney kesiminde meydana geldi.” şeklinde açıklama yaptı.
Normalde, tektonik plakalar yılda ortalama 1,5 cm hareket eder. Ancak bu hareket düzenli ve sürekli olmayabilir. Kamçatka Yarımadası gibi bölgelerde plakalar birbirine sıkışarak kilitlenirler.
Bu durumda fay hattı boyunca kayalarda büyük miktarda basınç birikir ve bu enerji sonunda bir depreme yol açar. Bilim insanları bu sürece “elastik geri sekme” adını veriyor. Bu durum, yoğun sismik aktivite dönemlerinde kara parçalarının neden ani bir şekilde birkaç metre hareket ettiğini açıklıyor.

“ELASTİK GERİ SEKME” NASIL GERÇEKLEŞİYOR?

Plakalar arasındaki basınç bir depremle serbest kaldığında, plakalar birbirinin yanından kayarak bazen birkaç metre mesafe kat edebilir. Bu süreç, depremin ardından plakaların yeni konumlarına uyum sağlaması sırasında günler hatta haftalarca devam edebilir.

Depremin ardından patlayan yanardağ.

ZİNCİRLEME OLAYLAR DİZİSİ

Kamçatka’daki 30 Temmuz depreminin etkisiyle, birikmiş basıncın serbest kalması sonucu yarımada 2 metre kadar güneydoğuya doğru kaydı. Bu durum, büyük depremlerin genellikle tekil olaylar değil, birbirini takip eden olaylar şeklinde meydana gelmesinin nedenini de açıklıyor.
Bilim insanları, ilk büyük depremin ardından yaşanan sismik olayların bölgede iki volkanik patlamayı da tetiklediğine inanıyor.

PASİFİK ATEŞ ÇEMBERİ VE VOLKANLAR

Kamçatka Yarımadası, Pasifik Okyanusu çevresinde uzanan 40 bin kilometrelik “Ateş Çemberi”nin üzerinde yer almaktadır. Bu çember, dünya üzerindeki 425’ten fazla aktif volkana ev sahipliği yapmakta ve bunlardan 22’si Kamçatka Yarımadası’nda bulunmaktadır.