DEHB Belirtilerine Dikkat: Uzmanlar Uyarıyor

Nöroçeşitlilik konusundaki uzman klinik psikolog Selina Warlow, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi davranışların genellikle “kişilik özelliği” olarak algılansa da, bu durumun DEHB'nin dokuz yaygın belirtisi arasında yer aldığını ifade ediyor.
İngiltere'de yaklaşık 2,6 milyon kişinin bu nörogelişimsel bozuklukla yaşadığı tahmin ediliyor. Bu yıl yalnızca İngiltere'de yarım milyondan fazla kişi DEHB değerlendirmesi için başvuruda bulundu. Ancak bekleme listeleri oldukça uzundur; 300 binden fazla kişi bir yıldan fazla bir süredir randevu beklemektedir.

“HEYECAN VERİCİ VE ZORLAYICI BİR İLİŞKİ DİNAMİĞİ”

The Nook Clinic’in kurucusu Dr. Warlow, DEHB'li bir partnerle birlikte olmanın hem "heyecan verici" hem de "zorlayıcı" olabileceğini belirtmektedir.
“Bazı danışanlarım, eşlerinin yaratıcılığını ve enerjisini ilham verici bulduklarını ifade ediyor,” diyor Warlow. “Ancak dürtüsellik, unutkanlık ve duygusal dalgalanmalar, ilişkilerde zaman zaman gerginlik yaratabiliyor.”

Uzmanlar, geçmişte DEHB'nin yalnızca erkek çocuklarda görüldüğüne dair düşüncenin, birçok kadın ve yetişkinin teşhisinin gecikmesine neden olduğunu vurguluyor. Artık her yaştan ve cinsiyetten birey, belirli şekillerde düşünme ve davranış nedenlerini anlamak amacıyla değerlendirme talep ediyor.
Geçtiğimiz ay İskoç şarkıcı Annie Lennox, 70 yaşında DEHB tanısı aldığını ve bunun “kendini daha iyi anlamasına yardımcı olduğunu” açıkladı.

DİKKAT ETMENİZ GEREKEN 9 İŞARET

Dr. Warlow, bir kişide teşhis edilmemiş DEHB olabileceğini düşündürebilecek dokuz davranış örneğini şu şekilde sıralıyor:
Unutkanlık: Randevuları, söylenenleri ya da eşyaların yerini sık sık unutma.
Kolayca dikkatin dağılması: Konuşmalar sırasında başka sesler veya hareketlerle ilgilenme.
Zaman yönetimi ve görev başlatma zorluğu: Plan yapmada, çoklu görev yürütmede ve düşünceleri düzenlemede sıkıntı yaşama.

Huzursuzluk: Hareketsiz kalamama, sürekli meşgul görünme veya zihinsel olarak "düşünce trafiği" yaşama.
Dürtüsellik: Hızlı konuşma, başkalarının sözünü kesme veya ani kararlar alma eğilimi.
Aşırı odaklanma: Kısa süreli ama yoğun ilgi alanları geliştirme, belirli bir konuya aşırı zaman ayırma.
İletişim zorlukları: Konudan konuya atlayan konuşmalar, uzun sohbetlerde dikkati sürdürememe.
Yoğun duygular: Öfke veya hayal kırıklığına karşı ani tepkiler verme, sonrasında pişmanlık duyma.
Reddedilme duyarlılığı: Eleştirilere karşı aşırı hassasiyet, kendini yetersiz hissetme eğilimi.

EŞİNİZE NASIL YAKLAŞABİLİRSİNİZ?

Dr. Warlow, DEHB şüphesi dile getirilirken “meraklı ve yargılayıcı olmayan bir dil” kullanılmasını önermektedir.
“Bu durumu bir zayıflık değil, farklı bir düşünme tarzı olarak algılamak önemlidir,” diyor. “Teşhis, ancak günlük yaşamı ve ilişkileri belirgin bir şekilde etkilediğinde gereklilik kazanır.”

Uzman, ilişkilerde empati ve işbirliğinin önemine de vurgu yapıyor.
“Bazı çiftler, sorumlulukları güçlü yönlerine göre paylaşarak iyi bir denge sağlıyorlar,” diyor. “Örneğin, biri finans yönetiminde iyi ise, bu alanda sorumluluk alabilir; diğeri ise planlama konusunda daha organize olabilir.”
Dr. Warlow’a göre, küçük destekleyici önlemler, örneğin hatırlatma alarmı kurmak veya ortak bir takvim oluşturmak, hem DEHB’li bireyin hem de partnerinin yaşam kalitesini artırabilir.