Norveç’in Cennet Adasında Türk Vatandaşlarına Fırsat: Oturum İzni, Ama Zorlu Koşullarla!

Svalbard Takımadalarının Statüsü ve Türk vatandaşlarına Sağladığı Haklar

Svalbard takımadalarının durumunu belirleyen Spitsbergen Anlaşması, geçtiğimiz Cuma günü Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe girdi. Bu karar neticesinde Türk vatandaşları, söz konusu takımadalarda mülk edinme, oturma ve bilimsel araştırma yapma hakkına sahip oldu.

Türk vatandaşları, Svalbard takımadalarının kara sularına, fiyortlarına ve limanlarına giriş yapma hakkı kazanırken, adalarda yaşama, bölgedeki balıkçılık faaliyetlerine katılma, avlanma, denizcilik, endüstriyel işler, madencilik ve ticaretle ilgili çeşitli haklara da sahip oldular.

Bu kararın, Türkiye'nin kutup bölgelerindeki bilimsel araştırmalarına önemli bir katkı sağlaması bekleniyor.

Türkiye, son yıllarda Arktik bölgesine yönelik bilim seferleri düzenlemekte. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, Norveç’in münhasır ekonomik bölgesi ile Svalbard Adaları ve karasularında gerçekleştirdiği son araştırma seferini 25 Temmuz 2024 tarihinde tamamlamıştır.

Bu anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından Türk vatandaşlarının oturum ve ticari faaliyetler için bölgeye olan ilgisinin artması muhtemeldir.

1596 yılında keşfedilen Svalbard takımadaları, neredeyse tamamen buzla kaplı bir bölgedir. 1925 yılında Norveç'e bu adalar üzerinde hak tanınmıştır. Dünyanın en kuzey noktası olarak bilinen bu bölgede, 40'a yakın ülke için yerleşim hakkı tanıyan bir anlaşma bulunuyor. Türkiye de bu egemen devletler arasında yer alıyor ve anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle, Türk vatandaşları burada oturum hakkı kazandılar. Geçmişte bu hak, yalnızca Rusya ve Norveç tarafından kullanılıyordu.

Paris’te 9 Şubat 1920 tarihinde imzalanan ve 1925 yılından beri geçerli olan bu anlaşma, Norveç’in adalar üzerindeki egemenliğini tanırken, diğer taraf ülkelerin vatandaşlarına Svalbard’da mülk edinme, ikamet etme, balıkçılık ve madencilik gibi ticari faaliyetlerde bulunma ve bilimsel araştırma yapma imkanı sunmaktadır.

Svalbard Nerede?

Svalbard, Arctic Okyanusu'nda yer alan bir bölgedir. Takımadalarda yaklaşık 2 bin 600 insan yaşamaktadır ve adaların yüzde 60'ı buzullarla kaplıdır.

Svalbard'da Oturum İzni İçin Neler Gerekli?

Norveç'in resmi kaynaklarına göre, Svalbard'a seyahat için çoklu vize almak gerekmektedir. Şu bilgiler de yer almaktadır:

"Vize başvurusu yaparken, 2 veya daha fazla giriş için başvurmanız önemlidir. Svalbard, Norveç'in bir parçası olmasına rağmen Schengen bölgesinin bir parçası olmadığından, bu gereklidir. Şengen bölgesine giriş için vizeye ihtiyacınız varsa, Svalbard ziyaretiniz tamamlandığında Norveç’e/Schengen bölgesine geri dönmek için de vize almanız zorunludur."

Svalbard'da Oturum İçin Hangi Belgeler Gerekir?

Norveç resmi makamlarının verdiği bilgilere göre, Svalbard için Schengen vizesine ihtiyaç yoktur. Ancak, iş bulmak ve oturum talep etmek için konut bulmanın zorluğu bulunmaktadır. Bu yüzden seyahat öncesinde iş ve konut bulmak gerekmektedir. Oturum koşullarıyla ilgili bilgiler şu şekildedir:

• - Yabancıların Svalbard'a seyahat etmek için Norveç yetkililerinden vize veya çalışma ve oturma izni alması gerekmez. Ancak, Schengen Bölgesi için vize gereksinimi olan yabancı vatandaşların ana Norveç üzerinden Svalbard’a seyahatlerinde Schengen vizesine sahip olmaları önemlidir. Svalbard'da kaldıktan sonra Schengen Bölgesi'ne geri dönebilmek için çift girişli vize almanız gerekmektedir.
• - İş bulamazsanız konut edinmek oldukça güçtür. Norveç devleti, Svalbard’daki neredeyse tüm araziye sahiptir, bu nedenle kendi evinizi inşa etmek için arsa satın almak pratikte mümkün değildir. Bazı özel konutlar kiralık arazilere inşa edilmiştir ve bu konutlar özel şahıslara satılmış veya kiralanmıştır. Konut fiyatları oldukça yüksektir.
• - Bu nedenle, takımadalara gelmeyi planlayanların önceden iş ve konut edinmeleri önerilmektedir. Ayrıca, yerel yönetimin oturum onayı vermesi gerekmektedir.