Nöroloji Uzmanından Önemli Uyarı: Bunamanın 10 Belirtileriyle Tanışın!

DEMANSIN ERKEN BELİRTİLERİ VE ETKİLERİ

İngiltere’de demans, en büyük ölüm nedenlerinden biri olarak öne çıkmaktadır ve bu hastalık yaklaşık 944.000 kişiyi etkilemektedir. ABD’de ise bu rakam 7 milyona ulaşmaktadır. Demansın birçok çeşidi bulunmakla birlikte, en yaygın olanı Alzheimer Hastalığıdır ve bu hastalığa yakalananların her 10 kişiden altısı etkilenmektedir.

Kesin bir tedavisi olmamakla beraber, hastalığın erken teşhisi kişiye özel tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine ve doktorların hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak ilaç ve tedavi seçeneklerini uygulamasına imkan tanımaktadır. Uzmanlar, hastalığın erken evrelerindeki belirtilerin çoğu zaman teşhis edilmeden gözden kaçtığını vurgulamaktadır: "Beyin son derece karmaşık bir organ ve her bireyin durumu farklılık gösteriyor. Aileler genellikle teşhis konduktan sonra geriye dönüp baktıklarında, o dönemlerde belirgin olmayan birkaç belirtiyi fark ediyorlar."

Nöroloji profesörü Jonathan Schott, demans belirtilerinin yalnızca hafıza kaybıyla sınırlı olmadığına dikkat çekmektedir: "Bilişsel yetenekler hafızayla sınırlı değildir. Bazen hafızası iyi olan demans hastaları ile karşılaşabiliyoruz. Bu sorunlar, görme yeteneklerini ya da davranışları etkileyebilir. Beyindeki temel değişiklikler, semptomlar ortaya çıkmadan yıllar önce yavaş ve sinsice oluşmaya başlar."

DAVRANIŞ VE YEME ALIŞKANLIKLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

Uzmanlar, hafıza kaybı ile birlikte ya da kayıp olmaksızın görülebilen erken demans belirtilerini şöyle sıralamaktadır:
Alışıldık davranışlarda değişiklik (örneğin, başkalarının tabağından yemek almak),
Yemek tercihlerinde ani değişiklikler,
Bazı gıda maddelerine karşı tiksinti veya metalik tat algısı. Metcalfe, bu tür davranış değişimlerinin erken uyarı işareti olabileceğini belirtmektedir.

Tıp dünyasında Lewy cisimcikli demans, Parkinson hastalığı ile ilişkilendirilmekte ve hastalarda koordinasyon sorunlarına yol açabilmektedir. İnce motor becerilerin kaybı, çatal ve bıçak kullanımını ve kendi kendine yemek yeme yeteneğini zorlaştırabilir. Ayrıca, hastalar görsel halüsinasyonlar yaşayabilir: "Genellikle sessizdir ve tehdit oluşturmaz; birisi halının üstünde olmayan bir kırıntı görebilir," diyor Profesör Schott.

KİŞİLİK DEĞİŞİKLİKLERİ

2022 yılında Bruce Willis'e konulan nadir bir demans türü olan Frontotemporal Demans (FTD), özellikle tatlı yiyecekleri tercih etmek ve kişilik değişiklikleri ile kendini belirgin hale getirebilir.
"Uygunsuz durumlarda gülmek ya da daha önce eğlenceli buldukları şeyleri artık komik bulmamaları da bir semptom olabilir."
Bazı bireylerde cinsel davranışların artışı gözlemlenebilir ve bu durum sevdiklerini şok edebilir.

GÖRME PROBLEMLERİ

Alzheimer Hastalığı, görme sorunlarıyla da bağlantılıdır. Posterior kortikal atrofi, beynin arka kısmındaki hücrelerin dejenerasyonu sonucunda ortaya çıkabilir ve genellikle 50-60 yaş arasındaki bireyleri etkiler. Bu görme sorunları, nesnelere çarpmak veya derinlik algısı kaybı şeklinde kendini gösterebilir.
KABUS GÖRME VE UYKUDA DEĞİŞİM
Bazı bireyler rüyalarının daha canlı hale geldiğini rapor edebilir. Ayrıca, bunama dönemlerinde uyku esnasında daha fazla hareket gözlemlenmekte, bu durumun çok canlı rüyalara bir tepki olabileceği düşünülmektedir.