İsrail'de Koalisyon Krizi: Meclis Feshine Yönelik Yasa Tasarısı Reddedildi

İsrail'deki muhalefetin, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun hükümetini devirme yönündeki çabaları, koalisyon ortağı Ultra Ortodoks (Haredi) partilerin destek çekmesiyle meclisin feshi için sunulan yasa tasarısında yeterli çoğunluğun sağlanamamasıyla sonuçlandı. The Times of Israel gazetesinin bildirdiğine göre, muhalefetin dünkü oylamada sunduğu meclisin feshine dair tasarı, 61'e karşı 53 oyla geri çevrildi.
Ön oylamanın hemen öncesinde Şas Partisi ve Birleşik Tevrat Yahudiliği çatısı altındaki Tevrat Sancağı, hükümetle Haredi öğrencilerin askerlikten muaf tutulmasına dair bir anlaşma sağladıklarını ve meclisin feshedilmesine karşı oy vereceklerini açıkladı.
Haredi koalisyon üyelerinin desteği alınmadığı takdirde geçmesi mümkün olmayan yasa tasarısı, Şas ve Tevrat Sancağı'nın son anda verdikleri destekle yeterli oyu bulamadı.
Netanyahu hükümeti, 120 sandalyeli İsrail Meclisi'nde 68 milletvekiliyle temsil ediliyor.

Meclisin feshedilmesi için en az 61 milletvekilinin onayı gerekmektedir.

Ultra Ortodoksların Hamlesi

İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein, Netanyahu'nun talimatı doğrultusunda, koalisyon hükümetinin devrilmesini engellemek amacıyla ön oylama öncesi Ultra Ortodoks partilerin temsilcileri ile uzun görüşmeler yaptı.
Edelstein, yaptığı yazılı açıklamada, Tevrat okullarında eğitim görenlerin askerlikten muaf tutulmasına dair yasal düzenlemenin temel ilkeleriyle ilgili Ultra Ortodoks koalisyon ortaklarıyla uzlaşma sağlandığını belirtti.
Ultra Ortodoks koalisyon ortakları olan Birleşik Tevrat Yahudiliği ve Şas, Tevrat okullarında eğitim görenlerin askerlikten muaf tutulmasına yönelik yasal düzenleme yapılmaması nedeniyle sık sık hükümeti devirmekle tehdit ediyordu.

Bazı Milletvekilleri Hükümetten Çekilebilir

Başbakan Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümeti, meclisin feshine ilişkin oylamada istedikleri sonucu aldı; ancak Haredi koalisyonun askerlikten muafiyetine dair sorunun tam olarak çözülmemiş olması, hükümet için hala bir risk teşkil ediyor.
Haaretz gazetesinin Birleşik Tevrat Yahudiliği içinden edindiği bilgiye göre, Tevrat Sancağı ve Şas’ın fesih tasarısına karşı oy kullanmaları durumunda, Birleşik Tevrat Yahudiliği bünyesindeki Agudat Israel milletvekillerinin hükümetten ayrılma olasılığını gündeme getirdi.
Agudat Israel'in hükümetten çekilmesi, hükümeti devirmeyecek olsa da Netanyahu'ya 120 sandalyeli mecliste 64 üyelikle kırılgan bir çoğunluk bırakacak.

Haredilerin Askerlik Tartışması

İsrail yasalarına göre 18 yaşına basan herkesin zorunlu askerlik yapması gerekmekte; ancak Haredilerin askerlikten muaf tutulması, uzun zamandır ülkede tartışma konusu olmuştur.
Özellikle 7 Ekim 2023 tarihi itibariyle Gazze Şeridi'nde artan saldırganlık nedeniyle askere olan ihtiyacın da ciddi şekilde arttığı belirtildi.
Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi bozarak saldırıların yeniden başlamasıyla bu ihtiyacın tekrar hissedilir hale gelmesiyle birlikte ordunun, 7 bini savaş bölgelerinde görev alacak şekilde olmak üzere 12 bin askere ihtiyaç duyduğu ifade edilmektedir.
Geçen sene artan asker ihtiyacının yanı sıra, askerlikten muaf Ultra Ortodoks gençlerin orduya alınması konusu da İsrail'in en tartışmalı meselelerinden biri haline gelmişti.
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024'te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasıyla ilgili hukuki bir dayanağın bulunmadığına ve askerliğe elverişli olanların göreve alınması gerektiğine karar vermiştir.
Nüfusun yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturan Harediler, zorunlu askerliğe karşı çıkarak hayatlarını Tevrat çalışmalarıyla sürdürdüklerini ifade etmektedirler.
Netanyahu'nun Haredi koalisyon ortakları, Başbakan'dan Haredilerin askerlikten muaf tutulacağı bir askerlik yasası çıkarılması konusunda baskı yapmaktadırlar.