NATO'nın Dönüşüm Noktası: Soğuk Savaş'a Damga Vuran Toplantı

NATO Zirvesi Lahey'de Başlıyor

NATO liderler zirvesi, Hollanda'nın Lahey kentinde iki gün sürecek bir toplantıyla başlıyor.

32 üye devletin, yeni bir savunma bütçesi üzerinde mutabakata varması bekleniyor. Ancak İspanya'dan olumsuz bir gelişme gelebilir. Pedro Sanchez liderliğindeki hükümet, NATO'nun her bir ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 5'ini savunma harcamalarına ayırmayı öngören yeni hedefini "mantıksız" bularak reddetti. Eski ABD Başkanı Donald Trump, bu rakam üzerinde ısrarcı. Nihai karar için 32 ülkenin de onayı gerekmekte.

NATO'nun verilerine göre, İspanya geçen yıl gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 2'sinden daha azını savunma harcamalarına ayırarak ittifakın en az harcama yapan ülkesi oldu. Kanada ise bu oranı yüzde 1,45 şeklinde belirledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Donald Trump da zirveye katılacak. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Sky News'a verdiği demeçte zirvede Trump ile görüşmeyi planladığını ifade etti. Avrupalı müttefikler ve Kanada, Ukrayna'nın zirve gündeminin ön sıralarında yer almasını arzularken, Trump'ın Zelenski'nin dikkat çekmesini istemeyebileceği düşünülüyor.

"TRUMP’IN AVRUPA İLE İLİŞKİLERİ GERGİN"
Toplantı, Trump'ın ikinci başkanlığı dönemindeki ilk NATO zirvesi olma özelliğini taşıyor. Geçmişte Trump, müttefiklerinin savunma konusundaki bağımlılığını eleştiren öfkeli açıklamalarda bulunmuştu. Avrupalı liderler bugün, Trump’ı kıtadaki ABD askerlerini ve askeri desteğini çekmemeye ikna etmeye çalışacak. İsminin gizli kalması şartıyla BBC’ye konuşan üst düzey bir diplomat, "Trump Beyaz Saray'a döndüğünden bu yana Avrupa ile ilişkiler çok gergin. Zirveye katılacak mı katılmayacak mı sorusu birkaç hafta öncesine kadar bile belirsizdi. Rusya ve Çin Avrupa'nın güç kaybını beklerken, Trump'ın zirveye katılmaması büyük bir sorun olurdu" dedi.

AVRUPA PARA BULMAKTA ZORLANIYOR

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, zirve gündemini Trump etrafında kurguladı. Avrupa ülkelerinin güvenlikleri ile ilgili daha fazla sorumluluk alacaklarını göstermek için savunma harcamalarında önemli artışlar yapılması gerektiği vurgulanıyor. Trump ve müttefikleri arasında gerginlik yaşanmaması için de çeşitli önlemler alınmış durumda. Avrupalı NATO ülkeleri, savunma harcamalarını yüzde 5'e çıkarma taahhüdü almış olan Trump, Hollanda’ya bu zaferle gitmekte. Ancak Avrupa ülkeleri, savunma bütçelerini artırmak için finansman bulmakta güçlük çekiyor. Bununla birlikte, ABD’nin Avrupa'da kalmasını sağlamak zorundalar.
Zirve sonrasında ABD'nin, Rusya'yı NATO'ya yönelik en büyük tehdit olarak tanımlayacak bir bildiriye imza atıp atmayacağı belirsiz. Trump şimdiye kadar Moskova’ya karşı yumuşak bir tutum sergiledi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ilişkilerini geliştirdi.

AVRUPA'DA SAVAŞA HAZIR 100 BİN ABD ASKERİ VAR

ABD'nin İtalya, Belçika, Almanya ve Hollanda'da nükleer silahları bulunmaktadır. Avrupa'da 100 bin savaşa hazır asker bulunuyor; bunların 20 bini Doğu Avrupa'daki NATO ülkelerinde konuşlanmış durumda. Almanya ve Polonya, askeri kapasitelerini artırmaya yönelik planlar yapmalarına rağmen Avrupa ülkeleri hâlâ istihbarat toplama, izleme, hava kuvvetleri ve emir-komuta gibi kritik alanlarda ABD desteğine bağımlıdır. BBC'nin haberine göre, Ukrayna'nın savunması için ABD'den yeni bir finansman sağlanmayabilir. Doğu Avrupa'daki 20 bin ABD askeri de geri çekilebilir.

178 SİLAH SİSTEMİ MASADA OLACAK
Kıtada 178 farklı silah sisteminin mevcut olduğu ve bunların entegre edilmediği belirtiliyor. Bu konunun zirve gündeminde yer alacağı öngörülüyor. Çıkacak sonuç ise büyük ölçüde Trump’ın tutumuna bağlı olacak. ABD'nin NATO büyükelçisi, bu zirvenin "tarihi" olacağını ifade etti. BBC'ye konuşan bir diğer üst düzey diplomat, bunun "Soğuk Savaş'tan bu yana yapılan en önemli NATO zirvesi olabileceğini" vurgulayarak, "Bugünden sonra Avrupa, kendi güvenliğini sağlamak için daha fazla sorumluluk almak zorunda kalabilir” dedi.