Mürekkep Balıklarının Ödül Erteleme Yeteneği Keşfedildi

Cambridge Üniversitesi'nde görevli davranış ekoloğu Alexandra Schnell ve ekibi, mürekkep balıklarının ünlü "marshmallow testi"nin (ödül erteleme testi) modifiye edilmiş bir versiyonunu başarıyla tamamladığını ortaya koydu.
Bu testlerde çocuklara önlerindeki şekerlemeyi yemeden beklemeleri isteniyor; eğer bunu başarırlar ise daha büyük bir ödül olan diğer şekerlemeyi alma şansına sahip oluyorlar. Bu durum, gelecekteki planlama yetenekleri ile özdenetim gibi zihinsel becerileri değerlendirmekte kullanılıyor.

BÜYÜK BEYİNLIOMURGALIYLA KIYASLANABİLEN BİR BAŞARI

Araştırmacılar, altı mürekkep balığını özel bölmeli akvaryumlar içerisinde yerleştirdi. Daha az tercih edilen bir yiyecek olan çiğ karides hemen erişilebilirken, çok daha cazip olan canlı karides yalnızca belirli bir süre (10–130 saniye) bekledikten sonra erişime açıldı. Eğer mürekkep balığı hemen karidese yönelirse, ödül olan canlı karides alınmıştı.
Sonuç olarak, tüm mürekkep balıkları daha lezzetli yiyeceğe ulaşmak için ödülü ertelemeyi tercih etti. Bu bekleme süresi bazı bireylerde 130 saniyeye kadar uzandı. Bilim insanları, bu başarıyı, şempanze ve kargalar gibi büyük beyinli omurgalılarla karşılaştırılabilir buldu.
Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, deneyin ikinci aşamasında, balıkların görsel ipuçlarını öğrenme ve değişimlere uyum sağlama yetenekleri test edildi. En hızlı öğrenen mürekkep balıklarının, en uzun süre bekleyebilenler olduğu gözlemlendi. Bu durum, özdenetim ile öğrenme yeteneği arasında bir bağ olabileceğini gösteriyor.

BU YETENEK NEDEN GELİŞTİ?

Mürekkep balıkları ne alet kullanmakta ne de yiyecek depolamakta; ayrıca sosyal hayvanlar da değiller. Araştırmacılar, bu özelliğin avlanma tarzlarından kaynaklanabileceğini ifade ediyor. Sıklıkla kamuflaj altında gizlenerek bekleyen mürekkep balıkları, yalnızca kısa süreli avlanma dönemlerinde ortaya çıkmaktalar. Bu durum, onları avcılar için hedef haline getiriyor, dolayısıyla daha iyi bir yiyeceğe ulaşabilmek adına bekleyebilme yeteneği, hayatta kalmalarına fayda sağlayabilir.

DAHA ÖNCE "ANIYA BENZER HAFIZA" TESPİT EDİLMİŞTİ

Önceden mürekkep balıklarında “anıya benzer hafıza” tespit edilmişti. 2024’te gerçekleştirilen başka bir araştırmada ise ilk defa "yanlış anılar" oluşturdukları gözlemlendi. Bilim insanları, bu bulguların mürekkep balıklarının geleceğe dair plan yapabilme olasılığını incelemek için güçlü bir temel sunduğu görüşündeler.