Mikroplastikler Beynimizde: Sağlığa Etkileri Neler?

İnsan Beyninde Mikroplastik Birikimi Tespit Edildi

İnsan beyninde mikroplastik birikiminin olduğu saptanmış olsa da, bu durumun sağlık üzerindeki olumsuz etkileri hakkında henüz yeterli kanıt yok.
Gözle görülemeyen bu küçük plastik parçalar, dağ zirvelerinden okyanus derinliklerine, soluduğumuz havadan yediğimiz gıdalara kadar her yerde bulunuyor. Daha önce, insan vücudunda akciğer, kalp ve plasenta gibi organlarda tespit edilmişti.
Mikroplastiklerin artan varlığı, gelecek hafta Cenevre'de gerçekleştirilecek BM plastik kirliliği anlaşması müzakerelerinin önemli konularından biri haline geldi. Ancak bu parçacıkların insan sağlığı üzerindeki uzun vadeli etkileri henüz tam olarak anlaşılamadı.
"BİR BEYİN, BİR PLASTİK KAŞIK"
Mikroplastiklerin beyinlerdeki varlığına dair en dikkat çekici çalışma, Şubat ayında Nature Medicine dergisinde yayımlandı. ABD’nin New Mexico eyaletinde 2016’da hayatını kaybeden 28 kişinin ve 2023’te ölen 24 kişinin beyin dokuları incelendi; mikroplastik miktarının zamanla arttığı belirlendi.
Çalışmanın başyazarı toksikolog Matthew Campen, beyinlerde yaklaşık bir plastik kaşık veya kullanılmamış bir pastel boya ağırlığında (yaklaşık 10 gram) mikroplastik tespit ettiklerini ifade etti.
BİLİM İNSANLARINDAN TEMKİN ÇAĞRISI
İskoçya’daki Heriot-Watt Üniversitesi’nden toksikolog Theodore Henry, “Bu bulguların bağımsız olarak doğrulanmadan değerlendirilmesine dikkat edilmelidir” şeklinde uyarıda bulundu.
Avustralya’daki RMIT Üniversitesi’nden kimya profesörü Oliver Jones ise, mikroplastiklerin beyinlerdeki miktarının atık sudaki düzeyinin oldukça düşük olduğunu belirterek, “Eğer beynimizde mikroplastik mevcutsa bile, şu an için bu durumun zarara neden olduğuna dair bir kanıt yok” dedi.
KALP-DAMAR HASTALIKLARIYLA OLASI BAĞ
Mikroplastiklerin sağlık üzerindeki etkilerini ele alan araştırmalar genellikle gözlemsel nitelikte olup, doğrudan bir neden-sonuç ilişkisi kanıtlayamıyor.

Geçtiğimiz yıl New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir çalışmada, kan damarlarında biriken mikroplastiklerin kalp krizi, felç ve ölüm riskini artırabileceği öne sürüldü.
Ocak ayında Science Advances dergisinde yayımlanan bir deneyde ise farelerin beyinlerinde mikroplastik varlığı tespit edildi.