Maliye Alanında Devrim: Yapay Zeka ile Geleceğe Adım Atılıyor!

Dijital Dönüşüm İle Vergisel İşlemler Robotik Destekle Yapılıyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı, dijital dönüşüm çalışmalarının bir parçası olarak bazı vergisel işlemleri insan müdahalesine gerek kalmadan, tamamen robotik ve yapay zeka destekli olarak gerçekleştirmektedir. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından geliştirilmiş dijital uygulamalar aracılığıyla, vergi işlemleri vergi dairesine gitmeye gerek kalmadan, internet erişiminin bulunduğu her yerden ve her zaman yapılabilmektedir. Bu çerçevede, Dijital Vergi Dairesi üzerinden ödeme, dilekçe verme, bildirimde bulunma ve beyanname gönderme gibi pek çok işlem gerçekleştirilmekte. Dijital Vergi Dairesi’ne geçtiğimiz yıl 362 milyon kez giriş yapılmış, 12 milyon dilekçe ve bildirim ile 111 milyon beyanname elektronik ortamda sunulmuştur. Başkanlık, fatura, serbest meslek makbuzu, irsaliye ve dekont gibi çeşitli belgelerin de elektronik ortamda düzenlenmesine olanak tanımış ve 2024 yılı itibarıyla toplamda 17,8 milyar belge düzenlenmiştir. Defter tutmakla yükümlü 4 milyon mükellef, bu işlemlerini e-Defter ve Defter Beyan Sistemi aracılığıyla gerçekleştirmektedir.

Bürokratik Süreçler Azaltılıyor

Başkanlık, vergi daireleri tarafından gerçekleştirilen işlemleri de elektronik ortama taşıyarak, tahakkuk, tahsilat, haciz, tebligat ve yazışma gibi tüm işlemlerin elektronik uygulamalarla yapılmasını sağlamıştır. Böylece birçok bürokratik süreç sona erdirilmiştir. Vergi daireleri tarafından senede 100 milyondan fazla kağıt belgeye denk gelen ödeme emri, ihbarname, düzeltme fişi ve haciz varakası gibi belgeler elektronik ortamda düzenlenecektir. Bu çerçevede, ilk olarak ödeme emirlerinin e-belge biçiminde düzenlenmesi sağlanacak, ihbarnameler ise bu yıl içerisinde e-belge haline getirilecektir.

Ayrıca, vergi mükellefleri tarafından Dijital Vergi Dairesi üzerinden talep edilen "mükellefiyet durum yazısı" ile vadesi geçmiş borcu bulunmayanlar için istenen borç durum yazıları sistem tarafından otomatik olarak cevaplandırılmaktadır. Kesilen cezalara yönelik olarak Vergi Usul Kanunu kapsamında talep edilen indirim talepleri, süresinde ödeme yapılmadığı için kullanılamaz duruma geldiğinde, ek tahakkuk verilerek mükelleflere tebliğ edilen ihbarnamelerden hukuken kesinleşenler için gereken tahakkuk fişleri de personel kullanımına ihtiyaç duyulmadan tamamen otomatik olarak düzenlenmektedir.

Yeni Otomasyon Çalışması

Başkanlık, bu çalışmaları daha da ileriye taşımak amacıyla yeni bir projeyi hayata geçirmiştir. Buna göre, vergi dairelerinde gerçekleştirilen bazı işlemler, personel yerine yapay zeka ya da robotik süreç otomasyonundan faydalanılarak tamamlanacaktır. Vergi dairesi müdürünün onayı gereken belgeler, Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından imzalanacaktır.

Bu süreçte ilk olarak, mükellefler tarafından pişmanlıkla sunulan ancak 15 gün içinde ödenmemesi durumunda pişmanlık hükümlerinden faydalanılamayacak beyanname düzeltmelerine ilişkin düzeltme fişi ile vergi-ceza ihbarnameleri robotik süreç otomasyonu vasıtasıyla tamamen insan müdahalesi olmadan düzenlenecektir. Böylelikle, vergi dairelerindeki personel tarafından manuel olarak gerçekleştirilen işlemler, sistem tarafından düzenli kontrol edilerek otomatik olarak sonuçlandırılmaktadır. Bu durum, işlemlerin hızlı bir şekilde tamamlanmasını, kamu gelirlerine dair tahsilat süreçlerinin hızlanmasını ve insan faktöründen kaynaklanabilecek hataların önlenmesi gibi avantajları beraberinde getirmektedir.

"Benzer Çalışmalara Devam Edilecek"

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Gelir İdaresi'nin, vergi dairelerinde yapılan benzer işlemlerin analizine devam ederek, bunların da otomatik olarak gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar sürdüğünü ifade etti. Bakan Şimşek, şu açıklamalarda bulundu: "Başkanlığımız, mükellefler tarafından vergi uygulamalarıyla ilgili tereddüt duyulan konular için talep edilen izahatların (özelge) yapay zeka teknolojilerinden faydalanılarak hızlı ve doğru şekilde cevaplandırılması konusunda da çalışmalar yürütmektedir. Tüm bu çabalarla, mükelleflere sunulan hizmetlerin kalitesinin artırılması, bürokratik süreçlerden kaynaklanan gecikmelerin ortadan kaldırılması ve sınırlı sayıda insan kaynağının doğru ve verimli süreçlerde kullanılabilmesi hedeflenmektedir."