Pastırma Yazı Nedir? İşte Detayları

Pastırma yazı, Türkiye'de sonbaharın sonlarında, özellikle ekim ayının sonu ile kasım ayının ortaları arasında görülen ve mevsim ortalamalarının üzerinde seyreden sıcaklıkların yaşandığı bir meteorolojik fenomendir.

Her yıl kesin olarak yaşanmayan bu olgu, bazı yıllarda birkaç kez ortaya çıkarken, bazı yıllarda ise hiç gözlemlenmemektedir. Genellikle birkaç gün ile bir hafta arasında süren bu dönem, gündüzleri güneşli, hafif rüzgârlı ve puslu; geceleri ise serin olup zaman zaman don olaylarının da yaşandığı bir özellik taşımaktadır.

PASTIRMA YAZI NASIL OLUŞUR?

Pastırma yazının meydana gelme mekanizması, kutup kökenli bir soğuk hava kütlesinin hareketsizleşerek bölgesel ölçekte sıcak bir yüksek basınç alanı oluşturmasıyla ilgilidir. Bu yüksek basınç, atmosferde kararlı bir tabakalaşmaya neden olarak dikey hava hareketlerini engellemektedir. Sonuç olarak alt katmanlarda duman, toz ve benzeri partiküllerin birikmesine yol açmakta ve atmosferin puslu bir görünüm almasına sebep olmaktadır.

Deyimin kökeni, bu mevsimin pastırma üretimi için uygun iklim koşullarını sunmasıyla ilişkilidir. Gündüz ve gece arasındaki belirgin sıcaklık farklılığı, pastırmanın çemen karışımının ete daha iyi nüfuz etmesine olanak tanımaktadır. Gündüz sıcaklıkla genişleyen et gözenekleri, gece soğukla kapanarak çemeni hapseder ve ürünün kalitesini artırmaktadır.

FARKLI COĞRAFYALARDA FARKLI ADLARLA ANILMAKTADIR

Benzer iklimsel olgular, farklı coğrafyalarda değişik adlarla tanımlanmaktadır. Örneğin Almanya’da "kocakarı yazı", İsveç'te "Azize Birgitta yazı", Amerika Birleşik Devletleri’nde ise "Indian summer" (Yerli yaz) terimleri, aynı dönemi anlatmak için kullanılmaktadır.