Alfa-Gal Sendromu: Kene Isırığı Sonrası Gelişen Alerjik Reaksiyonlar

Son dönemlerde birçok birey, tüketilen et ve süt ürünleri sonrasında kaşıntı, şişlik ve vücut ağrıları yaşamaya başladı. Gıda zehirlenmesine benzer bu gecikmeli alerjik reaksiyon genellikle "kırmızı et alerjisi" olarak adlandırılan alfa-gal sendromu olarak biliniyor. Ancak bu ifade yanıltıcı olabilir, çünkü alfa-gal, kırmızı etin yanı sıra farklı birçok ürüne karşı da ciddi alerjik reaksiyonlara sebep olabiliyor.
ABD ve dünya genelinde hızla yayılan bu sendrom hakkında Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), ABD’de yaklaşık 450 bin kişinin bu rahatsızlığa sahip olabileceğini tahmin ediyor.

Alfa-Gal Sendromu Nedir?

Alfa-gal sendromu, "Galaktoz-alfa-1,3-galaktoz" adlı şeker moleküllerine karşı oluşan bir alerjidir. Kısaca alfa-gal olarak anılmaktadır. Bu şeker molekülü, inekler, domuzlar, geyikler ve tavşanlar gibi çoğu memelinin dokularında bulunmasına karşın insanlarda bulunmamaktadır. Kene ısırığı yoluyla vücuda giren yüksek dozda alfa-gal, bağışıklık sisteminin bu şeker molekülüne karşı antikor üretmek amacıyla aşırı tepkime vermesine yol açabilir. Daha sonra alfa-gal içeren gıdalara maruz kaldığınızda, bağışıklık sisteminiz yanlış bir alerjik tepki başlatabilir.
Bu alerji genellikle kırmızı et tüketiminden kaynaklanmakta; ancak süt ürünleri, jelatin (Jell-O veya sakızlı şekerler gibi), çeşitli ilaçlar ve bazı kişisel bakım ürünleri gibi hayvansal ürünlere de maruz kalmak alerjiyi tetikleyebilir.

Birçok Kene Türü Tetikleyebilir

Geçmişte uzmanlar, alfa-gal sendromunun esas olarak Güneydoğu ABD ile sınırlı olduğunu düşünmekteydiler; bu durum büyük ölçüde yalnız yıldız kenesinin yayılımı ile ilişkilendirilmekteydi. Ancak yerel ve küresel raporlar, altı kıtada alfa-gal sendromuna sebep olabilen çok sayıda farklı kene türünü tanımladı.
Bu keneler arasında Lyme hastalığını yayabilen kara bacaklı keneler ve geyik keneleri de bulunmaktadır. Kene popülasyonları, geyik ve insan sayısının artışıyla birlikte hızla çoğalmakta; bu durum alfa-gal sendromlu bireylerin sayısında da bir artışa sebep olmaktadır.

Belirtiler Neler, Ne Yapılmalı?

Alfa-gal sendromu, kurdeşen ya da şişlikten şiddetli karın ağrısı, yoğun mide bulantısı ve hatta yaşamı tehdit eden anafilaktik şoka kadar çeşitli semptomlara yol açabilir. Semptomlar genellikle kişinin alfa-gal içeren bir gıda ürününü tüketmesinden iki ila altı saat sonra ortaya çıkar. Ancak alerjiye dair genel farkındalık eksikliği nedeniyle doktorlar bu durumu kolaylıkla gözden kaçırabilmektedir. 2022 yılında yapılan bir araştırma, ABD'deki sağlık çalışanlarının %42'sinin alfa-gal sendromunu daha önce hiç duymadığını göstermektedir.
Alfa-gal sendromu geçirip geçirmediğinizi düşünüyorsanız, ilk adım olarak doktorunuzla bu konuyu tartışmak ve bağışıklık sisteminizin alfa-gal’e karşı tepkisini ölçmek amacıyla basit bir kan testi istemesini talep etmektir.
Test sonucunuz pozitif çıkarsa, alerjiyi yönetmek için ana strateji, süt ve peynir dâhil olmak üzere memeli hayvanlardan elde edilen tüm gıda ürünlerini ve olası tetikleyicileri tüketmekten kaçınmaktır.