Kalp Hastalıkları ve Risk Faktörleri: Uzman Görüşleri

Kalp hastalıkları, dünya genelinde ölümlerin en önemli nedenlerinden biri olarak öne çıkıyor. Doktor Jeremy London, bu hastalıklara yol açan üç temel risk faktörünü detaylandırıyor. Obezite, genellikle sağlıksız beslenme ve yüksek tansiyon ile ilişkilendirilen önemli bir etken. Ayrıca, hareketsiz yaşam tarzı bile düzenli egzersiz yapsa dahi kalp hastalığı riskini artırıyor. Sigara içmek ise atardamarlara ve tüm vücuda zarar vererek kalp sağlığı açısından en zararlı alışkanlık olmaya devam ediyor.

Kardiyovasküler hastalıklar (KVH'ler), günümüzün başlıca ölüm nedeni olarak kabul ediliyor. Küresel ölçekte, yaklaşık 17,9 milyon insan bu hastalıklar yüzünden hayatını kaybederken, kalp krizi ve felç de bu durumları önemli ölçüde tetiklemekte. Birçok ana risk faktörü ise önlenebilir durumda. Kardiyovasküler cerrah Dr. Jeremy London, kalp hastalığına katkıda bulunan üç temel unsuru özellikle vurguluyor.

1- OBEZİTE

Obezite, kalp hastalıklarının tetikleyicilerinden biri olabiliyor. Dr. London, bu durumu doğrulamakta. Ancak obeziteye bağlı olarak ortaya çıkan başka faktörler de var; kötü beslenme, insülin direnci, yüksek tansiyon, diyabet ve yüksek kolesterol gibi. Bu durumlar atardamarlarda hasara yol açarak kan şekeri ve kolesterol seviyelerini artırabiliyor. Bunun sonucunda kalbin daha fazla çaba sarf etmesi gerekebiliyor. 2024 yılında gerçekleştirilen bir araştırma, ABD'de obezite kaynaklı kalp hastalığına bağlı ölümlerin 1999 ile 2020 yılları arasında %180 oranında arttığını gösteriyor. Dr. London, "Obezite, iskemik kalp hastalığı için ciddi bir risk faktörüdür ve bu risk, obezitenin yaygınlığındaki artışla orantılı olarak kaygı verici bir hızda yükselmektedir. Herkesin, özellikle yüksek risk grubundaki bireylerin kilolarını kontrol altına alması ve kalp hastalığı riskini azaltmak için önlemler alması gerekli. Daha sağlıklı bir beslenme tarzına yönelmek, düzenli olarak egzersiz yapmak ve kalp sağlığını takip etmek amacıyla sağlık uzmanlarıyla birlikte çalışmak çok önemlidir," diye belirtiyor uzmanlar.

2- HAREKETSİZ YAŞAM TARZI

Obezitenin yanı sıra hareketsiz bir yaşam tarzı da kalp hastalığı riskini artırabilir. Fazla oturmak modern çağın "yeni sigarası" olarak tanımlanıyor. Uzun süre oturmak, vücudun kan basıncını, kolesterol seviyelerini ve vücut kilosunu kontrol etmesini zorlaştırıyor. 2024 yılına ait bir araştırma, günde 10 saat ya da daha fazla hareketsiz geçen zamanın, düzenli egzersiz yapıyor olsalar bile, kalp yetmezliği ve kardiyovasküler ölüm riskinde artışla ilişkili olduğunu ortaya koydu.

Bu noktada önemli bir detay; düzenli egzersiz yapsa bile bireylerin hareketsiz kalmasının yan etkilerini azaltamadığı vurgulanıyor. Araştırmacılar, "Bulgularımız hareketsizlik süresinin azaltılmasının, kardiyovasküler riskin düşürülmesi için faydalı olacağını destekliyor; günde 10,6 saat oturmak kalp yetmezliği ve kardiyovasküler ölüm riskinin artması ile ilişkilendirilmiş önemli bir eşik noktasıdır. Uzun süre oturmak ya da uzanmak, aktif bireyler için bile kalp sağlığı açısından zararlı olabilir," diyorlar.

3- SİGARA

Obezite ve hareketsiz yaşam tarzı gibi konular ciddi endişeler taşırken, cardioloji uzmanı sigara içmenin kalp sağlığı için en zararlı alışkanlık olmaya devam ettiğini vurguluyor. Sigara içmek vücutta yapılabilecek en olumsuz etkenlerden biri. Dr. London, "Sigara içmek akciğerleri, atardamarları ciddi şekilde etkileyerek kalp hastalıkları için en büyük risk faktörü haline geliyor," dedi.

2021 tarihli bir araştırma, sigara içen bireylerin akciğer kanserinden ziyade kalp hastalığı nedeniyle ölüm riski ile karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Çalışmanın baş yazarı, "Birçok insan sigaranın akciğer kanserine yakalanma riskinin farkında ancak sigara içenlerin çoğu kalp hastalığından ölme olasılığının akciğer kanserinden ölme olasılığından daha yüksek olduğunun bilincinde değil," diyor.

Araştırmacı ayrıca, "Bu analizin en önemli bulgularından biri, kardiyovasküler hastalığın ilk belirtisinin, sigara kullanan bireylerde ölüm riskiyle daha fazla ilişkili olmasıdır. Sigara içmek, bireyin kalp hastalığı olduğunu bilmesinden önce bile sonuçları daha tehlikeli hale getirebiliyor," diye ekliyor.