Kahraman Sıçanlar, Hayatları Kurtarıyor

Enkaz altında hayatta kalan bir adamın kurtuluşuna yardımcı olan kahraman, geleneksel arama-kurtarma ekiplerinin aksine, sırtında küçük bir çanta taşıyan eğitimli bir sıçan oldu.

Tanzanya merkezli sivil toplum kuruluşu APOPO, Afrika'nın dev keseli sıçanlarını, hem arama-kurtarma çalışmaları hem de sağlık alanında faydalı bir varlık haline getiriyor.

ENKAZDA, MAYIN TARLASINDA, LABORATUVARDA

Sıçanlar, enkaz altında kalan canlıları tespit etmekle kalmayıp, aynı zamanda kara mayınlarını da işaretleyebiliyorlar.

APOPO’nun verilerine göre, 2014 yılından itibaren Angola ve Kamboçya gibi ülkelerde 50 binden fazla mayın başarıyla temizlenmiştir.

Laboratuvar ortamlarında ise bu sıçanların en büyük katkısı, tüberküloz tespiti üzerinde gerçekleşiyor. Eğitimli sıçanlar, hastalıklı örnekleri saniyeler içinde koklayarak belirleyebiliyor.

Başarılı bir arama-kurtarma eğitim görevini tamamladıktan sonra, sıçan deprem enkazında ödüllendiriliyor.

TÜBERKÜLOZDA BİNLERCE YANLIŞ TEŞHİS DÜZETTİLER

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 2023 yılında 1,25 milyon kişi tüberküloz nedeniyle hayatını kaybetmiş ve vaka sayısı 8,2 milyona ulaşmıştır. APOPO’nun sıçanları ise 20 dakikada 100 örneği tarayabilme kapasitesine sahip.
Programın başlangıcından bu yana 30 binden fazla yanlış "negatif" teşhis düzeltilerek hastalara yeniden tedavi olanağı sağlanmıştır.

EĞİTİM MALİYETLERİ YÜKSEK

Bir sıçanın eğitiminin maliyeti yaklaşık 6 bin eurodur. Eğitilen bu hayvanlar, ortalama 10 yıl boyunca görev yapma kapasitesine sahip olabiliyor.
Başarılarına rağmen, APOPO’nun yöntemi DSÖ tarafından birincil tanı aracı olarak kabul edilmemektedir. Bu nedenle sıçanların bulduğu vakaların mikroskopla doğrulanması gerekmekte ve APOPO uluslararası fonlara ulaşmakta zorluk yaşamaktadır. Yetkililer, “Onay alamadık ama bu sıçanlar binlerce hayat kurtardı” şeklinde açıklamalarda bulunuyor.