Murat Çağrı

İsrail ve İran Arasında Geçici Barış: "Daha Fazla Felaket Olmadan Önce Bir Duraklama"

İsrail ve İran Arasında Geçici Barış:

İsrail ve İran Arasındaki Savaş Sonrası Tepkiler

İsrail ile İran arasında 12 gün süren çatışmalar, ABD Başkanı Donald Trump’ın duyurduğu ateşkesle sona ermiş gibi görünse de, her iki ülkeden de "zafer" açıklamaları geldi. Peki, bu ateşkesin ardından İran ve İsrail halkı ne düşünüyor?
İran’ın başkenti Tahran'da yaşayanlar, The Guardian gazetesine verdikleri demeçte, Trump’ın ilan ettiği ateşkes yürürlüğe girmeden önce korkutucu anlar yaşadıklarını ve İsrail’in bombardımanını artırdığını ifade etti. 
Tahran’ın 50 kilometre kuzeybatısındaki Kordan köyünde yaşayan 39 yaşındaki Meryem, “Jetler apartmanın üstünde o kadar alçaktan uçuyordu ki pencereler sarsıldı. Bombardıman hiç olmadığı kadar şiddetlendi. İnsanlar korku içinde sokaklara döküldü” dedi. 
“Savaşın Gerçekten Bitip Bitmeyeceğinden Emin Değilim”
Günün doğmasıyla birlikte İsrail’in bombardımanının geride bıraktığı yıkımı merak ettiklerini belirten Meryem, “Şu an sessizlik var, sanki daha kötüsü henüz gelmeden bir ara vermiş gibi… Sonunun gelmeyeceği bir kabusun içindeyiz. Yarının ne getireceğini bilmiyoruz. Savaşın gerçekten sona erip ermediğini kestiremiyorum” şeklinde konuştu.
Gazeteye konuşan birçok İranlı, karamsar bir tutum sergiledi. İran yönetiminin savaşı, birkaç yıl önce kadın hareketinin getirdiği özgürlükleri kısıtlamak için bahane olarak kullanacağından korkanlar da mevcut. 
Şirin isimli bir Tahranlı kadın, “Bu insanların ideolojisini etkisiz hale getirmiştik. Kültürel ve günlük yaşamda irademiz karşısında eğilmişlerdi” diyerek, savaş öncesinde İranlı güçlerin başını örtmeyen kadınları zorlamayı bırakmasına dikkat çekti. 
“Bizlerden Daha İyisini Hak Ediyoruz”
Savaş süresince, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Trump, İranlıları ayaklanmaya çağırmıştı. Bu çağrı pek bir karşılık bulmadı. Birçok İranlı, bu liderlerin sadece kendilerine ne yapmaları gerektiğini söyleyen yaşlı adamlar olduklarını düşündü. 
28 yaşındaki film yapımcısı Nazenin, “Trump’a güvenmiyorum. Sözlerini sıkça değiştiriyor. Biz İranlılar, kaderimize karar veren (İran’ın dini lideri Ali) Hamaney ve Netanyahu gibi kişilerden daha iyisini hak ediyoruz” ifadelerini kullandı. Nazenin, sokaklarda “zafer” kutlayanların hükümet yanlıları olduğunu belirtirken, “Şimdi yara almış rejim üzerinde avlanacağı için sonuçlarını biz yaşayacağız” yorumunu yaptı. 
42 yaşındaki Mehdi, ateşkes sonrası İran yönetiminin başörtüsü zorunluluğu da dahil pek çok alanda baskıyı artırabileceğini ve ateşkesi siyasi kazanımlar elde etmek için kullanabileceğini öngördü. 
23 yaşındaki öğrenci ve aktivist Said, dün gerçekleşen kutlamalara ve zafer havasına atıfta bulunarak, “İslam Cumhuriyeti savaşı çoktan kazanmış gibi davranıyor; sanki olanlar Hamaney, Netanyahu ve Trump’ın egolarını tatmin etmek için bir şovmuş gibi” dedi. Said’e göre, yaşananlar, hükümet ya da monarşi yanlılarından ayrı üçüncü bir yol sunabilir. 
“Savaş Olacağını Bilsem İsrail’e Gelir Miydim Bilmiyorum”
The Guardian, ateşkes sonrası İsraillilerle de görüşme yaptı. İran’ın ateşkes öncesinde saldırdığı Berşeva’da yaşayan 27 yaşındaki Sardinas, “Ateşkes olacağı hiç aklıma gelmemişti… Ama umarım olur çünkü burada her gün tehlikedeyiz” diye konuştu.
Sardinas, İran ile savaşa kadar ailesi ve arkadaşları ile burada güvende hissettiğini ve savaş öncesinin doğru olduğunu söyleyerek, “Bu savaşın olacağını bilseydim (Arjantin’den) İsrail’e taşınır mıydım bilmiyorum” dedi.
51 yaşındaki Gil Cohen ise, “Güvende olmak istiyorum. İran 10 yıldır bizi öldürmeye çalışıyor. ABD Başkanı’nın söyledikleri doğruysa ve atom bombalarından kurtulduysak, bu savaş bitti” diye ifade etti.
Sardinas, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile benzer şekilde, İsrail’in İran’ın nükleer programını engelleyerek "dünyanın kirli işlerini yaptığını" savundu. Sardinas, "Savaş elbette buna değer. Nükleer silahları durdurmaya değmez mi? Bunu yapması gereken birisi vardı. Saldırılarını durdurmak için önce biz onlara saldırıyoruz” şeklinde konuştu.
Sardinas’ın konuşması sırasında yoldan geçen bir kişi, “Ateşkesin çok erken geldiğini” savundu ve İran’ın yaşadığı zarar hakkında şüphelerini dile getirdi. 
Yardım faaliyetlerine gözetmenlik eden bir asker ise “Savaş kesinlikle durmalı. Herkes için en iyi seçenek ateşkestir. Bu savaşla hiçbir ilgim olmasını istemiyorum” yorumunu yaptı.