İran'ın Nükleer Hamlesi: Kayıp Uranyumun Peşinde Kedi-Fare Mücadelesi!

İran'ın Nükleer Tesislerine Saldırı: Belirsizlik ve Tehditler

Geçtiğimiz hafta sonu, İran'ın kritik üç nükleer tesisi - Fordo, Natanz ve İsfahan - hedef alındı. ABD Başkanı Donald Trump, bu tesislerin "tamamen yok edildiğini" iddia etti.
Öte yandan, İran'ın nükleer programını denetleyen Birleşmiş Milletler kurumu olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Fordo'daki hasarın kapsamının henüz belirsiz olduğunu bildirdi. Dağ içine gömülü olan Fordo, İran'ın yüksek derecede zenginleştirilmiş uranyum üretiminin merkezi konumunda.
UAEA Başkanı Rafael Grossi, Fordo'daki santrifüjlerin ciddi zarar gördüğünü dile getirdi. Ancak, İran'ın 9 ton zenginleştirilmiş uranyum stoku - bunun 400 kilogramdan fazlasının silah kalitesine yakın düzeyde zenginleştirildiği belirtiliyor - ile ilgili durumun netliği korunamıyor.
"İzini Sürmek Yıllar Alabilir"
Reuters, İran'ın nükleer programını izleyen yetkililerle görüşmeler gerçekleştirdi. Yetkililer, bu saldırının İran'ın uranyum stoklarını zarara uğratmak için mükemmel bir bahane yarattığına dikkat çekti.
UAEA'nın eski başmüfettişi Olli Heinonen, hasar gören binalardan malzeme çıkarılmasının, adli analizler yapılmasının ve çevresel örnekleme süreçlerinin gerektiğini belirtti. Heinonen, “Bazı malzemeler erişilemez hale gelmiş olabilir, enkaz altında dağılmış ya da saldırı sırasında kaybolmuş olabilir” şeklinde konuştu.
Küçük Bir Kısmının Kaybolmasının Tehdit Oluşturması
UAEA’ya göre, İran'ın %60 saflıkta şartlanmış 400 kilogramdan fazla uranyumu, zenginleştirilmesi durumunda dokuz nükleer bombanın imal edilebileceği bir hacme tekabül ediyor. Bunun yalnızca küçük bir kısmının bile kaybolması, Batılı güçler için ciddi bir tehdit olarak değerlendirilmektedir.
Grossi, İran’ın saldırının gerçekleştiği 13 Haziran'da nükleer malzemelerini korumaya yönelik tedbirler aldığını sundu. Detay verilmemekle birlikte, bu açıklamanın bazı malzemelerin taşındığı anlamına gelebileceği düşünülüyor.
"Saldırıyı Önceden Biliyor Gibi Görünüyorlardı"
Batılı bir diplomat, Fordo'daki zenginleştirilmiş uranyumun büyük bir kısmının saldırıdan günler önce başka bir yere taşımış olduğu izlenimini taşıdığını vurguladı. "Sanki saldırıyı önceden biliyorlarmış gibi," diye ifade etti.
Fordo çevresinde, saldırı öncesine ait uydu görüntülerinde görülen kamyonlar, uranyumun başka bir yere nakledildiğine dair şüpheleri artırdı. Ancak, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth bu meselede herhangi bir istihbarat bulunmadığını açıkladı.

Yeni ve Gizli Bir Tesis İhtimali
UAEA, İran'ın ajansa bildirilmemiş yerlerde ek santrifüjleri depoladığını öne sürdü. Bu, yeni veya gizli bir zenginleştirme tesisinin kurulabileceği anlamına gelebilir. Ajans, İsrail'in hava saldırılarının başlamasından bu yana İran'da denetim yapamadığını ifade etti.
Grossi, bombardıman edilen tesislerdeki koşulların tehlikeli olduğunu ve burada çalışmanın zaman alabileceğini belirterek, "Enkaz mevcut, patlamamış mühimmat olabilir," dedi.