“Tiksinti Duygusunun Siyasi Eğilimler Üzerindeki Etkisi”

Vanderbilt Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen bir araştırmada, katılımcılara oldukça tiksindirici nesnelerin yer aldığı görseller sunuldu.

Çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı: Muhafazakâr katılımcıların, özellikle de ön insula gibi duygusal değerlendirmeyle ilgili beyin bölgelerinde, tiksindirici görüntülere karşı çok daha belirgin tepkiler verdikleri gözlemlendi. Bu bulgu, siyasi düşünce farklılıklarının sadece öğrenilen tercihlerle değil, aynı zamanda beynin tehlikeli ve rahatsız edici uyaranları nasıl yanıtladığıyla bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor.

Ancak mesele sadece bireylerin ne kadar tiksinti duyduğu değil. Asıl farklılık, bu duygusal tepkinin ardından sergilenen davranışlarda kendini gösteriyor.

Stanford Üniversitesi'nden psikolog Matthew Feinberg ve ekibinin araştırmalarına göre, liberaller, olumsuz duygusal durumları daha iyi başa çıkarabiliyorlar. Bu grup, “duygusal denetçi” sistemini daha etkin bir şekilde kullanıyor.

Diğer yandan, muhafazakârlar, ilk duygusal tepkilerine daha çok güvenme eğilimindeler. Bir durum onlara rahatsız edici veya yanlış geliyorsa, bu hissi ahlaki bir sinyal olarak algılama eğilimindeler.

EVRİMSEL AÇIDAN TİKSİNTİNİN ANLAMI NE?

Peki, tiksinti duygusunun siyasi eğilimler üzerindeki bu etkisi nasıl açıklanabilir? Cevap, tiksintinin evrimsel geçmişinde gizli. Tiksinti, atalarımızı bozulmuş gıdalardan, hasta bireylerden ve enfeksiyon kaynaklarından uzak tutmak için gelişmiş bir davranışsal bağışıklık sistemi işlevi görüyordu. Ancak zamanla bu sistem, yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda ahlaki bozulmaları da tiksinti ile ilişkili hale getirdi. Artık sadece kötü kokular değil, toplum normlarına aykırı davranışlar da tiksinti kaynağı oluyor.

Araştırmalar, fiziksel tiksintiye daha duyarlı olan bireylerin, ahlaki ihlallere karşı da daha hassas olduğunu ortaya koyuyor.

Bununla birlikte, muhafazakâr siyasi görüşlerin genellikle geleneksel değerlerin korunması, sosyal sınırların korunması ve hızlı değişime karşı dikkatli bir yaklaşımı desteklemesi rastlantı değildir. Bu tutumlar, evrimsel olarak grup bütünlüğünü koruma içgüdüsüyle şekillenmiş olabilir.