Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek: İkinci Aşama Başladı, Önemli Gelişmeler Var!

Şimşek, Küresel Ekonomi ve Ticaret Çatışmaları Üzerine Konuştu

İstanbul'da gerçekleştirilen TRT World Forum 2025 programında konuşan Şimşek, "Ekonominin Ön Safları: Ticaret Çatışmaları ve Yeni Küresel Rekabetler" başlıklı sunumunda, küresel belirsizliğin daha önce hiç olmadığı kadar hissedildiğini belirtti. Ancak, küresel ekonominin dirençli kalması nedeniyle piyasa algısının hala pozitif olduğunu ifade etti.
Son dönemde küresel ekonomik büyüme oranlarının geçmiş dönemlerle karşılaştırıldığında daha düşük olduğunu vurgulayan Şimşek, karşılarında birçok zorluk olduğunu, bunların başlıcaları arasında "küresel ticarette korumacılık", "yüksek borçluluk oranları", "yaşlanan nüfus", "yapay zekanın olası olumsuz etkileri", "iklim değişikliğinin sonuçları" ve "jeopolitik gerginlikler" olduğunu açıkladı.
Şimşek, korumacılık uygulamalarının artık yeni bir norm haline geldiğini vurgularken, zaman zaman ABD ile Çin arasında yaşanan geçici yumuşamaların uzun vadeli eğilimleri değiştirmeyeceğine dikkat çekti. İki dekade önce, Çin’in küresel imalat içindeki payının yüzde 9'un altında olduğunu, günümüzde ise bu oranın yüzde 30'u geçtiğini kaydetti. Eğer bu eğilim devam ederse, Çin’in payının yüzde 45'e kadar yükselebileceğini ifade etti. Şimşek, Batı’nın kayıplarına da dikkat çekerek, "ABD'nin küresel imalat içindeki payı yüzde 22'den yüzde 11'e düştü. Avrupa Birliği de yaklaşık 10 puan kaybetti" dedi.
"Korumacılık Kalıcı Olacak Gibi"
Bakan Şimşek, uzun yıllar boyunca dünyanın birçok ülkesi için Çin’in bir numaralı ticaret ortağı haline geldiğine işaret ederek, imalat süreçlerinin giderek Asya’ya, özellikle de Çin’e kaydığını belirtti. Gelişmiş ülkelerde reel ücretlerin sabit kalırken, gelişmekte olan ekonomilerde artışın sürdüğünü dile getiren Şimşek, bu dengesizliğin küreselleşmeye ve kurallı ticaret sistemine karşı sosyal ve siyasi tepkilerin temel kaynağına dönüştüğünü aktardı.
Üretim kaybının sadece düşük katma değerli işler anlamına gelmediğini, aynı zamanda bu kaybın bağlı hizmet sektörlerini de tehdit ettiğini belirten Şimşek, dolayısıyla korumacılığın kalıcı bir eğilim haline gelmiş olabileceğini kaydetti.
"Türkiye Görece Daha Az Kırılgan"
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, Türkiye'nin bu süreçte görece daha az kırılgan olduğunu vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Çünkü ihracatımızın yüzde 62'si, serbest ticaret anlaşmalarımız bulunan ülkelere yöneliyor. Yüzde 80'den fazlası ise komşularımız ve dost ülkeler olan Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya gidiyor. Bu durum bizi kısmen koruyor. Hizmet ticareti henüz korumacılıktan etkilenmedi. Bu durumu fırsata çevirebiliriz. Körfez ülkeleri ile yeni serbest ticaret anlaşmaları üzerinde çalışırken, Birleşik Krallık ve AB ile mevcut anlaşmalarımızı güncelliyoruz. Tedarik zinciri dayanıklılığını artıracak yatırımlar gerçekleştiriyoruz."
Şimşek, Irak'taki FAV Limanı'ndan Londra'ya kadar karayolu ve demiryolu ile Avrupa'nın her köyüne Türkiye'den kesintisiz ulaşım sağlayacak Kalkınma Yolu Projesi'nin ülkeye sunacağı fırsatları anlattı.
"Düşük Borçluluğumuz Avantaj"
Bakan Şimşek, Türkiye’nin hizmetler ihracatında güçlü olduğunu belirterek, bu yıl hizmet ticaretinin fazlasının 65 milyar dolar civarında olacağını, mal ticaretinde açık verilse bile turizm, müteahhitlik, sağlık turizmi, eğitim ve yaratıcı endüstrilerde güçlü olduklarını ifade etti.
Son 25 yılda küresel borcun gayri safi yurt içi hasılaya oranının yüzde 324'e yükseldiğini belirten Şimşek, Türkiye’de bu oranının yüzde 89 olduğunu vurguladı. "Bu, önemli bir avantajdır ve altyapı, eğitim ve sağlık alanlarına daha fazla kaynak ayrılmasına olanak tanıyor. Yüksek borç yüküne sahip ülkelerin bu tür bir imkana sahip olmadığını ifade eden Şimşek, bu alanları yapısal reformlar, üretkenliği artıracak yatırımlar, yapay zeka ve yeşil dönüşüm için kullandıklarını belirtti." dedi.
Türkiye'nin yapay zeka, 5G teknolojisi, savunma sanayisi ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda yaptığı çalışmalar ve gerçekleştirdiği yatırımlarla ilgili de bilgi veren Şimşek, "Yenilenebilir enerji dönüşümüne hız kazandırıyoruz. Güneş, rüzgar ve jeotermal enerji ekipman imalatında Türkiye ilk 10'da yer alıyor. Yeşil teknolojilerde önemli bir oyuncu olma potansiyelimiz yüksek." ifadelerini kullandı.
"Gelişmekte Olan Ülkelerle Karşılaştırıldığında Türkiye'nin Performansı Açıkça Önde"
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, şu anda uygulamakta oldukları dezenflasyon programına dikkat çekerek, "Amacımız fiyat istikrarını sağlamak, mali disiplini güçlendirmek ve cari açığı azaltmaktır. Bu alanda önemli ilerlemeler kaydedildi. Yapısal dönüşüm sürdürülebilirlik için kritik bir unsur olarak öne çıkıyor. Programın ikinci aşamasındayız ve gösterilen ilerleme dikkat çekici. Enflasyonu tek haneli rakamlara indirmeyi hedefliyoruz." şeklinde konuştu.
İhracatta yüksek ve orta teknolojiye sahip ürünlerin oranının da arttığını kaydeden Şimşek, şu ifadeleri kullandı:
"Türkiye, doğrudan yatırımlar için bölgesel bir merkez olma yolunda ilerliyor. Son 20–25 yılda doğrudan yatırımlar yaklaşık 20 kat arttı. Yeni kredi notu artışlarıyla yatırım yapılabilir seviyeye geri dönmeyi hedefliyoruz. Son 20 yılda ortalama reel büyüme oranımız yüzde 5,4 oldu. Bu, Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan dönemindeki ekonomik performansı yansıtıyor. Gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında, özellikle Çin ve Hindistan hariç tutulduğunda, Türkiye’nin büyüme performansı açıkça önde."