Hayal Gücünün Ürünü: İlk Yapay Dil Resmi Olarak Geliştirildi!

Bilim İnsanları, İlk Sıvı Ortamda Çalışabilen Yapay Dili Geliştirdi

Bilim insanları, tamamen sıvı ortamlarda işlev gösterebilen ve tatları algılayarak tanımlayabilen ilk yapay dili geliştirdi.

Bu teknoloji, insan dilindeki tat tomurcuklarının çalışma prensiplerini taklit ederek gıda güvenliği ve kimyasal analiz aracılığıyla hastalıkların erken teşhisi alanında önemli bir potansiyele sahiptir.

Sistem, laboratuvar ekipmanlarına entegre edilerek sıvı numunelerin kimyasal analizinde kullanılabilirken, aynı zamanda beynin öğrenme süreçlerini taklit eden “nöromorfik bilişim” dalında da önemli bir adım olduğu ifade ediliyor.

MUCİZE MALZEME GRAFEN
Yapay dil, karbonun ultra ince tabakalarından oluşan grafen oksit zarlarla üretildi. Bu zarlar, tatların iyonlarını süzerek algılayabiliyor ve hafızasında saklayabiliyor.

Denemelerde cihaz, dört temel tadı (tatlı, ekşi, tuzlu ve acı) yüzde 72,5 ile yüzde 87,5 arasında bir doğruluk oranıyla ayırt etti. Kahve ve gazlı içecekler gibi karmaşık tat profillerinde ise bu oran yüzde 96’ya kadar yükseldi.
Bu çalışma, tat algılama ve bilgi işleme yeteneğinin tek bir sıvı sistem içinde ilk kez bir araya getirilmesi anlamına geliyor. Çin Ulusal Nanobilim ve Teknoloji Merkezi’nden kimya profesörü Yong Yan, “Cihazlarımız sıvı içinde çalışabiliyor, çevresini algılayarak bilgiyi işleyebiliyor. Bu durum, sinir sistemimizle benzerlik gösteriyor” şeklinde belirtti.
Önceki yapay tat sistemleri, algılanan bilgiyi harici bilgisayarlarda işlerken, bu yeni sistem hem algılama hem de verilerin büyük kısmını sıvı ortamda gerçekleştiriyor.

Grafen oksit zarlar sayesinde iyonların hareketi 500 kat yavaşlatılarak cihazın “hafızası” yaklaşık 140 saniye sürdürülebiliyor. Bu sayede cihaz, her yeni deneyimle tatları daha iyi ayırt edebiliyor.
Yan, sistemin kahve, gazlı içecekler ve karışımlarını güvenilir bir şekilde ayırt edebildiğini; performansının geleneksel bilgisayar tabanlı sinir ağlarıyla rekabet edebildiğini de dile getiriyor.
KULLANIM ALANLARI NELER?

Teknoloji, tat analizi aracılığıyla hastalıkların erken teşhisinde, ilaç etkilerinin belirlenmesinde, tat alma duyusunu kaybetmiş hastalara destek olma ve içecek üretiminde kalite kontrol ile gıda güvenliği testlerinde katkı sağlamaktadır.

Ayrıca, su kaynaklarının tat profilleri üzerinden çevresel gözlemler yapmaya olanak tanıyabilir.
Ancak mevcut sistem henüz pratik kullanıma uygun değil. Yong, cihazın boyutunu küçültmek, algılama hassasiyetini artırmak ve enerji tüketimini azaltmak gerektiğini vurguluyor.

Bilim adamı, önümüzdeki 10 yıl içinde bu teknolojinin sağlık, robotik ve çevre alanlarında çığır açıcı yenilikler sunabileceğine inanıyor.

Araştırmanın sonuçları, 15 Temmuz’da hakemli bilimsel dergi PNAS'ta yayımlandı.