Hanta Virüsü: Belirtileri ve Bulaşma Yöntemleri Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Hantavirüsler ve Bulaşma Yolları

Hantavirüsler, kemiriciler aracılığıyla insanlara bulaşan zoonotik virüslerdir. Kemiriciler, hantavirüslerin doğal rezervuarını oluşturur. 2009 yılından bu yana Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde renal sendromlu hantavirüs kanamalı ateş vakaları bildirilmiştir. Kemirici teması, hantavirüslerin insanlara geçişinde en önemli rolü oynamaktadır.

Hantavirüs Belirtileri Nelerdir?

Enfekte kemiricilerin idrar, dışkı ve tükürüklerinde virüs bulunur. Bu virüs, hastalıklı kemiricilerin ısırması ya da enfekte alanlarda virüslerin toz halinde solunması yoluyla insanlara bulaşabilmektedir. Hastalığın inkübasyon süresi 12 ila 21 gün arasında değişir. Hastalık; ani ateş, baş ağrısı, şiddetli kas ağrısı, aşırı susama, iştahsızlık, bulantı ve kusma gibi belirtilerle başlar. Yüz, boyun ve sırt bölgelerinde kızarıklık, göz çevresinde ödem ve konjunktivada kızarıklık gibi karakteristik bulgular gözlemlenir. Hantavirüsler, renal sendrom ve pulmoner sendrom olmak üzere iki farklı klinik tablo oluşturur. Ülkemizde genellikle Hantavirüs Renal Sendrom vakalarına rastlanmaktadır.

Hastalık, daha çok kemiricilerle temas etme olasılığı yüksek olan genç erkeklerde, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında görülmektedir. Çiftçiler, avcılar, askerler, orman işçileri, liman işçileri ve endemik bölgeleri ziyaret eden kişiler ile deney hayvanlarıyla çalışan laboratuvar personeli bu hastalığa karşı risk altındadır.

Hantavirüsten Korunma Yolları

Hantavirüslerden korunmanın en önemli unsuru, insanların yaşam alanlarında kemirici kontrolünün sağlanmasıdır.
Kemirgenlerin evlerden ve diğer binalardan uzak tutulması, içeriye girmelerinin önüne geçilmesi gerekmektedir. Evlerde, farelere karşı genel önlemler alınmalı (yiyeceklerin kapalı kaplarda saklanması, farelerin girebileceği yerlerin kapatılması ve hijyen kurallarına uyulması) sağlanmalıdır. Kapı ve pencerelere sineklik takılması önemlidir.
Çöp konteynerleri sürekli kapalı tutulmalı, kemirgenlerin yaşam alanı olan rögar kapakları onarılmalı, depolarda gereksiz eşyaların saklanmasından kaçınılmalı ve hijyen tedbirlerine dikkat edilmelidir.
Fare leşleri ortalıkta bırakılmamalı, derin bir çukura gömülmelidir. Bu işlem sırasında eldiven giyilmeli ve maşa gibi aletler kullanılmalıdır. İşlem sonrası eller mutlaka su ve sabunla yıkanmalıdır. Fare leşlerinin bulunduğu alan, çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir.
Evcil hayvan olarak fare ya da diğer kemirgenlerin beslenmemesi ve kemirgen yuvalarına doğrudan temas edilmemelidir.
Özellikle tarlada çalışan kişiler, tarla farelerinden uzak durmalıdır.
İnsan ve hayvan gıda maddeleri, kemirgenlerden korunmalı ve uzak tutulmalıdır.
Endemik bölgelere seyahat eden, mesleği gereği yolculuk yapan ya da kamp yapan kişiler, kemirgenlerden uzak durmak için gerekli önlemleri almalılar ve yiyeceklerini kemirgenlerden kaynaklanabilecek bir bulaşmaya karşı korumalıdır.

Kemirgenlerle kontamine olmuş alanlar temizlenmeden önce dezenfektan spreylerle dezenfekte edilmelidir. Bu alanların süpürülmesi veya elektrikli süpürge ile temizlenmesi tavsiye edilmez. Dezenfektanla ıslatılmış bir havlu veya temizlik bezi kullanılmalıdır. Temizlik sırasında, tozların solunmasını önleyici uygun maskelerin (cerrahi maske) takılması gereklidir.
Kemirgenlerin, uygun tedbirler alınması durumunda, tuzaklarla yakalanması önerilir. Canlı olarak yakalama işlemi yapılmamalıdır.
Laboratuvarlarda kullanılan kemirgenlerin hantavirüs enfeksiyonu açısından test edilmesi önemlidir. Çalışanların eldiven ve maske takması, ayrıca dezenfektan kullanmaları sağlanmalıdır.
El yıkama alışkanlığına dikkat edilmelidir. Doğada veya evde riskli alanlarla temas sonrası eller su ve sabun ile yıkanmalıdır.