Emine Saydam

Güneş Sistemi'nde Şaşırtıcı Eğim: Gizemli Bir Gezegen İhtimali Mi?

Güneş Sistemi'nde Şaşırtıcı Eğim: Gizemli Bir Gezegen İhtimali Mi?

Gizli Bir Gök Cismi İçin Umut Veren Bulgu: Y Gezegeninin İzleri

Güneş Sistemi’nin en uzak noktalarında yer alan Kuiper Kuşağı'ndaki sıra dışı bir eğim, bilim insanlarını henüz keşfedilmemiş olan "Y Gezegeni" adı verilen gizemli bir gök cismine yönelik yeni olasılıkların peşine düşürdü.

Princeton Üniversitesi'nden araştırmacılar, Neptün'ün ötesinde yer alan bu buzlu gök cisimleri kuşağında alışılmadık bir "bükülme" tespit etmiş durumda. Bu anomali, Kuiper Kuşağı'nın düz bir hat üzerinde olması gerektiği halde, yaklaşık 15 derecelik bir eğim gösterdiğini ortaya koyuyor.

Uzmanlara göre bu sapmanın kaynağı, Neptün’ün ötesinde var olduğu düşünülen görünmeyen bir gezegenin kütle çekim etkisi olabilir.

Dünya ile Merkür Arasında

Araştırma ekibi, gözlemlenmemiş halde olan bu yeni gök cismine "Y Gezegeni" adını veriyor. Mevcut verilere dayanarak, bu gezegenin Dünya ile Merkür arasında bir büyüklüğe sahip olabileceği ve Güneş Sistemi'nin en uzak alanlarında bulunduğu öngörülüyor.

Araştırmacılar, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters dergisinde yayımladıkları çalışmada, "Bu çalışma bir gezegen keşfi değildir, ancak mevcut bulgular, bir gezegenin en olası çözüm olduğu bir bilmecenin tespitidir" ifadelerini kullandı.

Bitmeyen Arayış

Kuiper Kuşağı, bir zamanlar dokuzuncu gezegen olarak kabul edilen Plüton'un da bulunduğu geniş bir alanı kapsıyor. 2006 yılında Plüton'un "cüce gezegen" statüsüne alınmasıyla bu bölgeye olan ilgi azalmış olsa da, büyük mesafeler nedeniyle gözlemler hâlâ oldukça zor.

Tarihsel olarak, astronom Percival Lowell, "X Gezegeni" hipotezini öne sürerek Neptün ve Uranüs’ün yörüngelerindeki düzensizlikleri gizli bir gezegenle açıklamaya çalışmıştı. Ancak 1990’larda Voyager 2 uzay aracının verileri, Neptün'ün kütlesinin beklenenden düşük olduğunu gösterince bu gizem çözüme kavuşmuştu.

Y Gezegeni ve Dokuzuncu Gezegen Arasındaki Farklar

2016 yılında tekrar gündeme gelen "Dokuzuncu Gezegen (Planet Nine)" teorisi, Plüton'un çok ötesinde yer alan daha büyük bir gök cisminden söz ediyordu. Princeton ekibinin önerdiği "Y Gezegeni" ise daha küçük, daha yakın ve farklı bir kütle dağılımına sahip olabilecek bir gezegen olarak tanımlanıyor.

Bilim insanlarına göre bu iki iddia birbirini dışlamıyor; teorik olarak, Güneş Sistemi’nin dışında birden fazla gizli gezegenin varlığı mümkündür. Bu gizemi çözmeye yönelik umut verici gelişme ise Şili’deki Vera C. Rubin Gözlemevi'nden geliyor. 2025 sonunda başlayacak olan 10 yıllık gözlem programı, Kuiper Kuşağı’nı eşi benzeri görülmemiş bir hassasiyetle inceleyecek.

Araştırmacılar, bu gözlemler sayesinde olası "Y Gezegeni"nin 2 ila 3 yıl içinde tespit edilebileceğini öngörüyor.