Güneş Aktivitesindeki Beklenmedik Artış Bilim Dünyasını Şaşırttı

Son 17 yıl boyunca Güneş'in giderek daha az aktif hale geldiği gözlemlenirken, bu durum bilim insanlarını uzun süredir endişelendiren azalan Güneş döngülerinin etkilerini incelemeye yönlendirdi.

Uzmanlar, Güneş'in 1830'larda yaşanan benzeri bir "büyük minimum" dönemine girdiğini öngörüyordu. Ancak son elde edilen veriler, bu beklentinin tamamen aksine bir durumu ortaya koydu.

1980'li yıllardan itibaren Güneş'in aktivitelerinde bir azalma söz konusu. Her 11 yılda bir tekrarlanan Güneş döngülerinde daha az güneş lekesi, daha az enerji patlaması ve koronal kütle atımı gözlemlenmişti. Özellikle 2008 yılı, bu düşüşün en belirgin şekilde hissedildiği yıl oldu.

Beklenmeyen Gelişmeler

NASA Jet İtki Laboratuvarı'ndan Jamies Jasinski, Space ile yaptığı röportajda, “Güneş'in uzun süreli bir düşük aktivite dönemine girdiği konusunda pek çok işaret vardı. Ancak bu trendin tersine dönmesi oldukça şaşırtıcı oldu. Güneş, yavaş yavaş uyanma belirtileri gösteriyor” şeklinde değerlendirdi.

Jasinski’nin liderliğinde gerçekleştirilen araştırma, çeşitli görevlerden elde edilen Güneş ve Güneş rüzgarı verilerini bir araya getirdi. 2008'den bu yana tüm göstergelerde önemli artışlar yaşandı.

Güneş rüzgarı hızında yüzde 6, yoğunluğunda yüzde 26 ve sıcaklığında ise 29 derecelik bir artış gözlemlendi. Ayrıca, Güneş rüzgarının taşıdığı manyetik alan gücündeki yükseliş yüzde 31 olarak belirlendi.

Jeomanyetik Fırtınaların Etkileri

Bu artış, Güneş'in manyetik aktivitesinin tekrar güçlendiğini gösteriyor. Ancak bunun yanı sıra jeomanyetik fırtınalar, koronal kütle atımları ve radyasyon patlamaları da yaşanıyor.

Bu durum, özellikle yörüngedeki uydular, uzay istasyonları ve astronotlar açısından ciddi riskler oluşturuyor.

Bilim insanları, Güneş'in neden tekrar bu kadar aktif hale geldiğini henüz net bir şekilde açıklayamıyor.

Tarih boyunca benzer gizemli dönemler yaşanmıştı. 1645-1715 yılları arasında görülen “Maunder Minimumu” döneminde Güneş üzerinde yalnızca 50 civarındaki leke gözlemlenmişti. Bu döneme rastlayan süreç, Avrupa'da “Küçük Buz Çağı” olarak adlandırılan son derece soğuk kışlara denk gelmişti. Ancak uzmanlar, bu soğumanın Güneş'in aktivitesindeki düşüşle ne denli ilişkili olduğunu kesin olarak belirlemekte temkinli.

Güneş'in 11 yıllık manyetik döngülerini anlamada önemli bir mesafe kat eden araştırmacılar, uzun vadeli eğilimlerin hala belirsiz olduğunu vurguluyor. Jasinski, “Kısa döngüleri anlamada ilerleme kaydettik, ancak uzun vadeli değişimlerle ilgili hala pek çok bilinmez var” şeklinde görüşlerini ifade etti.

Bu çalışma, hakemli bilimsel dergi olan Astrophysical Journal Letters'ta yayımlandı.