Fillerin Jestleri: Bilinçli İletişim ve Anlam Derinliği

Fillerin ses ve kokular aracılığıyla iletişim kurma yetenekleri uzun zamandır bilim insanlarının dikkatini çekmektedir. Ancak bu muazzam canlıların beden dilini, yani jestleriyle nasıl iletişim kurdukları üzerine yapılmış araştırmalar oldukça sınırlıdır.
Viyana Üniversitesi öncülüğünde gerçekleştirilen yeni bir çalışma, St Andrews, Portsmouth ve New York City Üniversiteleri'nin işbirliğiyle, filler arasında bilinçli jest kullanımı olduğunu kanıtladı.
Araştırmalara göre, yarı-yabani habitatta yaşayan filler, insanlardan elma istemek gibi belirli amaçlara ulaşmak için 38 farklı jest türü gösterdi. Bu jestler tamamen rastgele değil; fillerin jestlerini belirli hedeflere ulaşma durumlarına göre değiştirip sürdürmeleri, bu davranışların bilinçli olduğunu gösteren önemli bir bulgu olarak değerlendiriliyor.

“TUZLUĞU UZATIR MISIN?” DİYEN FİLLER

Araştırmanın yazarlarından Vesta Eleuteri, The Conversation’a verdiği röportajda, jestlerin bilinçli kullanımını anlayabilmek amacıyla insan bebeklerine uygulanan davranışsal kriterlerin fillere de uygulandığını açıkladı. Bu bağlamda, bir jestin bilinçli kabul edilebilmesi için üç temel özellik belirlenmiştir:
1. Hedefe yöneliklik: Jestin, alıcının görüp görmediğini dikkate alarak yapılması.
2. Israr: Jestin işe yaramadığı durumlarda tekrar edilmesi.
3. Açıklık (detaylandırma): Jestin etkili olmadığı zaman başka bir jestle mesajın netleştirilmesi.
Araştırmacılar, fillerin insanlardan elma talep ederken hortumlarını insanlara veya elma tepsisine doğru uzattıklarını ve bu jestin başarısız olması durumunda farklı jestler denediklerini gözlemledi. Bu davranışlar, insanın tuzluğu istemek amacıyla elini uzatıp ardından işaret etmesi gibi karmaşık ve bilinçli bir iletişim örneği olarak değerlendirilmektedir.
Ayrıca araştırmacılar, benzer jestlerin doğadaki filler arasında da gözlemlendiğini ancak bu jestlerin sistematik bir şekilde analiz edilmediğinin altını çiziyor. Ekip, Güney Afrika'daki iki farklı fil popülasyonundan binlerce saatlik görüntü kaydı topladı ve bu görüntülerdeki jestlerin türleri ve anlamları üzerinde analiz yapmak için çalışmalarına devam etmektedir. İlginç bir şekilde, farklı fil topluluklarının ayrı jest repertuarlarına sahip olup olmadığını da inceleyen bilim insanları, bu araştırmaların neticesinde filler arasında "jest dilleri" olabileceğini öne sürdü.

SADECE İNSANA ÖZGÜ OLMAYABİLİR

Uzmanlar, bu araştırmanın yalnızca filler için değil, insan dili ve zihinsel evrim üzerine de önemli ipuçları sunduğunu belirtmektedir. Çünkü bilinçli olarak jestler aracılığıyla iletişim kurma yetisi, daha önce yalnızca kuyruksuz maymunlarda görüldüğü düşünülüyordu.
Bu yetinin, filler gibi insana uzak türlerde de görülmesi, iletişim ve zeka evrimi hakkında yeni sorular ortaya çıkarmaktadır.
Araştırma, ayrıca hayvanlarla empati kurmak ve onları daha iyi anlayarak etkili koruma politikaları geliştirmek adına da yeni yollar açmaktadır.