Atilla Türkoğlu

Ermenistan Sınırında Nükleer Risk: Uzmanlardan Kritik "Patlama Tehlikesi" Uyarısı!

Ermenistan Sınırında Nükleer Risk: Uzmanlardan Kritik

“Bekleyen Çernobil” Uyarısı Yapıldı: Nükleer Santral Tehdit Oluşturuyor

Sovyet dönemine ait bir nükleer santral için, “Bekleyen Çernobil” ifadesiyle uyarı yapıldı. 1976 yılında devreye giren ve ülkenin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 40’ını karşılayan bu santral, Ermenistan’ın başkenti Erivan’a yalnızca 35 kilometre mesafede bulunuyor. Türkiye sınırına ise sadece 16 kilometre uzaklıkta yer alan tesis, 1988’deki Spitak Depremi sonrasında altı yıl boyunca kapalı kalmış ve 1995 yılında yeniden faaliyete geçmiştir.

"Her An Patlayabilir"
Daily Mail'de yer alan bir habere göre, Güney Kafkasya uzmanı Dr. Peter Marko Tase, santralin teknolojik olarak eski olduğunu belirterek ekonomik durumu nedeniyle güvenlik yönünden büyük tehlike arz ettiğini ifade etti. Tase, "Bu reaktörün bir felakete neden olma olasılığı oldukça yüksek. Patlama olduğunda, tıpkı Çernobil'de olduğu gibi toprakta, suda ve havada kirliliğe yol açabilir; etkileri Avrupa'da uzun yıllar hissedilebilir" dedi.

Uluslararası Uyarılar Yıllardır Sürüyor
Uzmanlar, santralin aktif bir sismik fay üzerinde bulunduğuna dikkat çekerek yapısal güvenliğinin yetersiz koşullarda olduğunu belirtiyor. 1995 yılında yeniden açılmadan önce de bu konuda kaygılar dile getirilmişti. O dönemde Ermenistan Parlamentosu Çevre Komitesi Danışmanı Viktoria Ter-Nikogossian, “Bu nükleer santral asla güvenli olmayacak. Olası bir kaza da Ermenistan’ın sonunu getirebilir” sözleriyle endişelerini paylaşmıştı. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan Morris Rosen ise santralin tasarımını "açıkça yetersiz" olarak tanımlamıştı.

Rusya'nın Etkisi Sürüyor
Santral, hâlâ Rusya'nın devlet nükleer enerji şirketi Rosatom'un teknik desteğiyle işletilmektedir. Dr. Tase, bunun Kremlin'in Güney Kafkasya’daki enerji politikalarında belirleyici bir rol oynamasına yol açtığını belirtti. Rosatom’un, santraldeki iki reaktörden birini modernize etmesi bekleniyor ancak Aralık 2023’te imzalanan anlaşmanın uygulanıp uygulanmayacağı hala belirsizliğini koruyor.

"ABD ve AB Devreye Girmeli"
Dr. Tase, santralin yaratmış olduğu tehdide karşı uluslararası müdahalede bulunulması gerektiğini vurguladı. “AB ve ABD, bu nükleer saatli bombayı kontrol altına almak için acilen harekete geçmelidir” diyen Tase, Metsamor'un küresel güvenlik açısından ciddi bir risk oluşturduğuna dikkat çekti. Santral yetkilileri ise tesisin sağlam bir bazalt blok üzerine inşa edildiğini ve zaman içerisinde güvenlik önlemlerinin artırıldığını savunuyor.