Emekli Maaşlarına Bloke: Yargıtay'dan Çarpıcı Karar!

Emeklilerin Tüketici Kredileri ve Bankaların Haciz Yetkisi Üzerine Yeni Düzenleme

Bankaların emeklilerin aldığı tüketici kredileri nedeniyle emekli maaşlarına haciz uygulama yetkisi bulunmuyordu. Ancak bazı bankalar bu uygulamalara başvursa da, maaşlara yönelik blokelerin ve hacizlerin kaldırılmasına yönelik itirazlar sonuç getiriyordu. Yargıtay, bu durumu farklı açılardan ele alarak içtihat birleştirme kararı aldı. Alınan karar gereğince, emeklilerin tüketici kredisi dolayısıyla uygulanan geri ödeme düzenlemeleri, bankaların emekli maaşlarına doğrudan bloke koyma yetkisi tanımaktadır. Böylece, emekli maaşlarına bloke konulabilmesi için emeklinin rızasının da alınması hedeflenmektedir.

Emeklilerin kredi kullanırken imzalayacakları veya onaylayacakları sözleşme maddelerini dikkatlice okuması, onay ve rıza vermeden önce iyice değerlendirmeleri gerektiği vurgulanıyor. Buna karşılık, bankaların bu onayı kabul edip etmeyecekleri belirsizliğini korurken, emeklilerin maddi ihtiyaçlarından dolayı sözleşmeleri imzalamak zorunda kalabilecekleri ifade ediliyor.

ANAYASA'DA BELİRTİLEN HÜRRİYETLER
Yargıtay, Anayasa'nın "Çalışma ve sözleşme hürriyeti" başlıklı 48. maddesinin ilk cümlesindeki "Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir." ifadesine atıfta bulunarak, yapılan sözleşmeye dair onaylarla birlikte emekli maaşlarına bloke konulabileceğine hükmetmiştir.

5510 SAYILI KANUNDA YER ALAN MADDELER
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 93. maddesi, "Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez." şeklinde düzenlenmiştir. Dışında kalan nafaka borçları gibi istisnalar dışında bu gelirlerin haczi mümkün değildir. 18.02.2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle, "Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması hâlinde, icra müdürü tarafından reddedilir." ifadesi eklenmiştir.

MAAŞ ÜZERİNE KONULAN BLOKE MİKTARI NE OLACAK?
Emeklilerin kredi sözleşmesi kapsamında rıza ve onaylarının varlığı durumunda, aslında maaşlarla ilgili ne kadar bir miktarın bloke edileceğine dair bir belirsizlik mevcuttur. Örneğin, bir emeklinin maaşı 20 bin lira ve kredi taksitleri 23 bin lira olduğunda, maaşının tamamına mı yoksa yalnızca dörtte biri kadarına mı bloke konulacağı noktasında net bir ifade bulunmadığı için, bu durum bankalar ve emekliler arasında yeni anlaşmazlıklara sebep olabilir.

İTİRAZLARA RAĞMEN YAYIMLANDI

Bazı Yargıtay üyelerinin itirazlarına karşın, içtihat birleştirme kararı oy çokluğuyla kabul edilip Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.