Edirne Kırmızısı, Kültürel ve Ekonomik Bir Değer Olarak Yeniden Hayat Buldu

Edirneli boya ustaları tarafından 15. yüzyılda geliştirilen Edirne kırmızısı, 1740'lı yıllarda Fransa'da üretime başlanmıştı. Uzun yıllar boyunca unutulmaya yüz tutan bu özgün renk, Edirne Valiliği, Edirne Belediyesi ve Trakya Üniversitesi'nin öncülüğünde sekiz yıl önce başlatılan çalışmalar sayesinde yeniden canlandırıldı.

Bu çerçevede, tanıtım etkinlikleri, sempozyumlar ve bilimsel araştırmalar düzenlendi. Rengin elde edildiği rubia tinctorum adlı kök boya bitkisinin deneme ekimleri de gerçekleştirildi. Tarım ve Orman Bakanlığı Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün Tıbbi Aromatik ve Boya Bitkileri Bahçesi'nde yapılan deneme ekimleri başarılı sonuçlar verdi. Bitkinin kent genelinde yaygınlaştırılması amacıyla yürütülen çalışmalar kapsamında, Uzunköprü ilçesinde üretici Şenol Ataç’ın 10 dekarlık alanda yaptığı ekimlerin hasadı traktörlerle başladı. Ayrıca, Trakya Üniversitesi'nin öncülüğünde yürütülen projeyle bir tekstil firması, bitkiden elde edilen doğal boyayla üretilen kumaşlardan kravat, fular, kıyafet ve hediyelik ürünler geliştirdi. Böylece Edirne kırmızısı, kentin kimliğini temsil eden kültürel ve ekonomik bir değer haline geldi. Hedef, ekim alanlarını genişleterek çiftçilere alternatif gelir kaynakları sunmak.

Kent İçin Önemli Bir Değer

Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, AA muhabirine Edirne kırmızısının kentin önemli bir değeri olduğunu dile getirdi. Kök boya bitkisinden elde edilen bu rengin doğal yapısıyla dikkat çektiğine vurgu yapan Tülek, "Günümüzde organik boyacılığın artan ilgisi nedeniyle daha değerli hale gelmiştir. Bu kültürel mirası yaşatmak ve eski günlerdeki değere ulaşmasını sağlamak için önemli çalışmalar yapıyoruz," dedi.

Ekimlerin Başarıyla Sonuçlandığı Belirlendi

Tülek, gerçekleştirilen deneme ekimlerinde bitkinin Edirne'de verimli bir şekilde üretilebildiğini belirtti. Üreticilere örnek çalışmalar sunduklarını ve bitkinin üretime başladığını ifade eden Tülek, şu açıklamalarda bulundu: "Kurulumu yapılan bahçede hasat yapıldı. Kök veriminin iyi olduğunu ortaya koyduk. Rubia bitkisinde yeterli kök verimine ulaşabilmek için 2-3 yıl geçmesi gerekiyor. Sonrasında hasat işlemleri yapılıyor. Elde edilen kökler kurutulup öğütüldükten sonra boyacılık için uygun hale geliyor ve tekstil sektörüne sevk ediliyor. Üreticiler, bizim bahçelerimizi ziyaret ederek üretim sürecini görebilirler. Sektörde kök boya bitkisine olan talep oldukça yüksek, bu kültürel değeri yeniden canlandırmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Üreticilere alternatif kazanç fırsatları sunacaktır. Edirne kırmızısı rengi, geçmişte olduğu gibi günümüzde de popülerliğini koruyor. Kumaş ve tekstil sektöründe aranan bir hammadde durumunda. Bu doğrultuda üreticilerin ekim alanlarını artırmasını bekliyoruz."

Sektörden İlgiyi Artırıyor

Üretici Ataç ise tekstil sektörünün Edirne kırmızısına ilgi gösterdiğini belirtti. Ekimini yaptıkları kök boya bitkisinin hasadına başladıklarını ifade eden Ataç, "Sonuçlar harika. Laboratuvar sonuçları da oldukça olumlu. Boyacılık sektörünün ihtiyacı olan tüm bileşenleri içeriyor. Pazar bulma konusunda sorun yaşamayacağımıza inanıyoruz. Doğal bir boya olması sebebiyle sektörden güzel bir talep var." dedi. Ataç, ayrıca tekstil sektörünün doğal boyalara yönelmeye başladığını ekledi. Gelen talepler doğrultusunda ekim alanlarını artıracaklarını belirten Ataç, "Yeterli tohum ve fidemiz mevcut. Ekimi yapılacak alanlarımız da var. Yürüttüğümüz çalışmalar, bize değerli tecrübeler kazandırdı. Gelecek projelerin daha verimli olmasını bekliyoruz. Dekar başına yaklaşık 350 kilogram kök boya bitkisi elde ettik ve bu verim her yıl artıyor." şeklinde konuştu.