Atilla Türkoğlu

Dünyanın Derinliklerinde Sıvı Kayalar: Şaşırtıcı Bir Keşif!

Dünyanın Derinliklerinde Sıvı Kayalar: Şaşırtıcı Bir Keşif!

Dünya'nın Derinliklerinde Şaşırtıcı Keşif

Bilim insanları, gezegenimizin yüzeyinin 2 bin 700 kilometre derinliğinde ilginç bir buluşa imza attı.
ETH Zürih Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, Dünya’nın derinliklerinde katı kaya akıntılarının hareket ettiğini gözler önüne serdi.
Bu enteresan kaya akışı, tamamen sıvı olan erimiş magma veya yüzeyde gözlemlenen kırılgan kaya gibi tam anlamıyla katı değil.

UZUN Süredir Şüphelenilen Bir Durumun Doğrulanması
Bu keşif, bilim insanlarının uzun zamandır kuşkularını doğrulayan bir durumu ortaya koydu: Derinlerdeki kaya, kaynayan bir su tenceresindeki gibi konveksiyon akımlarıyla hareket ediyor.
Araştırmanın lideri Profesör Motohiko Murakami, “Keşfimiz, Dünya’nın yalnızca yüzeyde değil, iç kısımlarında da dinamik hareketler sergilediğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Kaya Akıntıları Haritalanacak
Bu teorinin doğrulanması, bilim insanlarının artık Dünya’nın derinliklerinde gizli kalan kaya akıntılarını haritalamaya başlamasına olanak tanıyor.
Bu akıntıların, volkanları, depremleri, tektonik levhaları ve hatta Dünya’nın manyetik alanını tetikleyen "görünmeyen motoru" açıklayabileceği düşünülüyor.
Murakami, “Sonunda bulmacanın eksik parçasını bulmuş olduk” şeklinde yorumladı.
Alışılmışın Ötesinde Bir Katman Var
Dünya, kabuk, manto ve çekirdek olmak üzere üç ana katmandan oluşuyor. Bu dikkat çekici keşif, mantonun “D katmanı” adı verilen ve olağandışı özellikler gösteren bölgesinde gerçekleştirilen araştırmalarla elde edildi.
Depremlerden kaynaklanan sismik dalgalar bu katmana ulaştığında, aniden hızlanıyor — bu durum, dalgaların farklı bir maddeye girdiğini düşündürüyor.
Yeraltı Kaya Akıntısı
Yani, D katmanı aslında yüzeyin 2 bin 700 kilometre derinliklerinde bulunan dev bir yer altı kaya akıntısına ev sahipliği yapıyor. Bu akıntı, çok yavaş —yılda yalnızca birkaç santimetre hızla— hareket etmesine rağmen, milyarlarca yıllık süreçte büyük ölçekte bir yer değiştirme sağlıyor.
Uzmanlar, mantonun katı bir yapıya sahip olmasına rağmen, uzun zaman dilimlerinde sıvı gibi akabildiğini vurguluyor.

Dünya'nın Derinliklerinde Gizli Dinamikler

Dört milyar yıllık bir süreçte, yılda yalnızca birkaç santimetrelik bir hareketin bile hatırı sayılır bir yer değiştirme anlamına geldiği ifade ediliyor.
Bu keşif, Dünya’nın derinliklerindeki gizli dinamikleri anlamada önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.