Dünya Sıcaklık Rekorları Kırıyor: "Isı Kubbesi" Suçlu mu?
DÜNYA REKOR SICAKLIKLA KAVRULUYOR
Avrupa, tarihin en sıcak Haziran ve Temmuz başlangıçlarından birini yaşamaktadır. Aşırı sıcak hava, günlük hayatın yanı sıra sağlık, çevre ve enerji altyapısı üzerinde de ciddi etkiler yaratmaktadır.
İSPANYA'DA SICAKLIK REKORLARI KIRILDI
İspanya'nın meteoroloji hizmeti Aemet'e göre, El Granado kasabasında sıcaklık 46 dereceye ulaşarak Haziran ayı için ulusal rekoru kırdı. Temmuz'un ilk gecesinde İber Yarımadası'nın bazı bölgelerinde sıcaklık 43 dereceyi geçti; Sevilla'da gece sıcaklığı ise 28 derece olarak ölçüldü. Aemet, Perşembe gününden itibaren geçici bir serinleme yaşanacağını duyurdu.
PORTEKİZ'DE 46,6 DERECE GÖRÜLDÜ
Portekiz'in Mora kasabasında sıcaklık 46,6 dereceye ulaşarak Haziran ayı için yeni bir rekor kaydedildi. Lizbon yakınlarındaki plajlar kalabalıkken, aşırı sıcaklar nedeniyle tarım işçilerinin çalışma saatleri sabah 2’de sona erdiriliyor. Yetkililer, güneşte kalmanın tehlikelerine dair uyarıda bulunuyor.
İNGİLTERE'DE EN SICAK HAZİRAN YAŞANDI
İngiltere'de Haziran ayı ortalama sıcaklığı rekor kırdı. Ülke genelinde, 1884 yılından bu yana en sıcak ikinci Haziran olduğu kaydedildi. Londra St James's Park’ta sıcaklık 34,7 dereceye ulaştı. Wimbledon tenis turnuvası ise 32,9 derece ile en sıcak açılış gününü yaşadı.
FRANSA'DA OKULLAR TATİL EDİLDİ, EYFEL KULESİ KAPATILDI
Fransa'da sıcak hava dalgası, Paris ve civarında kırmızı alarm seviyesine ulaştı. Paris Orly Havalimanı’nda sıcaklık 37,6 derece olarak ölçülürken, ülke genelinde 1.800’den fazla okul ve kolej aşırı sıcaklardan dolayı kapatıldı. Ayrıca Eiffel Kulesi’nin zirvesi de aşırı sıcaklar nedeniyle ziyaretçilere kapatıldı. Bazı nükleer santraller, ısınan nehir sularının ekosistemi tehdit etmemesi için faaliyetten alındı.
İTALYA'DA SICAK HAVALARDAN DOLAYI ÇALIŞMALAR DURDURULDU
İtalya'nın 21 kentinde yüksek sıcaklık uyarısı yapıldı. Floransa’da sıcaklık 38,9 derece, Cagliari’de ise 38,6 derece olarak ölçüldü. Toskana bölgesinde hastane başvuruları %20 oranında artarken, Lombardiya'da inşaat, tarım ve yol çalışmalarına öğle 12:30 ile 16:00 arasında ara verilmesi kararı alındı.
YUNANİSTAN'DA ORMAN YANGINLARI PATLAK VERDİ
Yunanistan'da sıcaklıklar, günlerdir 40 derece civarında seyrediyor. Başkent Atina yakınlarındaki sahil kasabalarında çıkan orman yangınları, tahliyelere neden oldu ve bazı evler kullanılamaz hale geldi.
ALMANYA'DA NEHİR SEVİYESİ DÜŞÜYOR, KARGO TAŞIMACILIĞI ETKİLENİYOR
Almanya'da sıcaklıkların 38 dereceye kadar çıkması bekleniyor. Bu yüksek sıcaklıklar, Ren Nehri'nin seviyesini düşürerek kargo taşımacılığını kısıtlıyor ve maliyetleri artırıyor.
GÜNEY KORE VE JAPONYA'DA DA SICAKLIK REKORU
Seul merkezli Kore Meteoroloji İdaresi (KMA) tarafından yapılan açıklama, Güney Kore’de geçen ay en yüksek günlük ortalama sıcaklıkların yaşandığını bildiriyor. Ülke genelinde 28-30 Haziran tarihlerinde kaydedilen ortalama sıcaklık, 1904 yılından bu yana görülen en yüksek seviyeyi temsil ediyor.
Japonya Meteoroloji Ajansı (JMA) ise, ülke genelinde Haziran ayında 1898'den bu yana en yüksek sıcaklık ortalamasının kaydedildiğini açıkladı. Haziran ayındaki sıcaklık ortalaması, 1991-2020 tarihleri arasında kayda geçen ortalama sıcaklıktan 2,3 derece daha yüksekti. Öte yandan, Tokyo'da Temmuz 2024'te sıcak çarpması nedeniyle 120’den fazla kişi yaşamını yitirmişti.
DENİZ SUYU SICAKLIKLARI DA YÜKSELİYOR
Akdeniz'deki deniz suyu sıcaklıkları mevsim normallerinin 9 derece üzerinde. Bu durum, karadaki sıcaklıkların artmasına neden olurken, istilacı aslan balığı gibi türlerin hızla yayılmasına ve Alp buzullarının rekor hızda erimesine yol açmaktadır.
SICAKLIKLARIN SEBEBİ "ISI KUBBESİ" Mİ?
Bilim insanları, aşırı sıcak havanın sebebinin "ısı kubbesi" olarak bilinen hava olayı olduğunu belirtmektedir. Bu sistem, bir tencerenin kapağı gibi davranarak yer seviyesindeki sıcak havayı hapsediyor. Isınan hava atmosferde yükseliyor ancak artan hava basıncı nedeniyle tekrar yeryüzüne doğru itiliyor. Aşağı doğru itilen hava bu şekilde daha da ısınıyor. Ortaya çıkan "ısı kubbesi" bulutları da uzaklaştırıyor, bu durum açık ve güneşli bir havanın oluşmasına katkıda bulunuyor. Aşırı sıcak havanın sonucunda kuruyan toprak, ısınmaya daha duyarlı hale geliyor. Isı kubbesinin etkisi altında kalan bölgelerde gece sıcaklıkları 20 derece üzerinde seyrediyor, bu duruma "tropik gece" deniyor. Soğuk hava cephesinin olmaması, bu durumu kısır döngü haline getiriyor.