DSÖ'den Şok Uyarı: Chikungunya Virüsü Tehlikeli Bir Şekilde Yayılıyor!

DSÖ'den Chikungunya Uyarısı: Küresel Salgın Riski Artıyor

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), chikungunya virüsünün dünya genelinde bir salgına dönüşme ihtimaliyle ilgili önemli bir uyarıda bulundu. Örgüt, hastalığın, 20 yıl önce görülen büyük salgına benzer belirtiler gösterdiğini belirterek, derhal önlem alınması çağrısında bulundu.

5,6 MİLYAR KİŞİ RİSK ALTINDA

Chikungunya virüsü, sivrisinekler aracılığıyla bulaşan bir hastalıktır. Yüksek ateş ve şiddetli eklem ağrılarıyla kendini gösteren bu hastalık, bazı durumlarda ölümle sonuçlanabilmektedir. DSÖ yetkilisi Diana Rojas Alvarez, söz konusu virüsün dünya genelinde 119 ülkede görüldüğünü açıkladı:

“Chikungunya oldukça yaygın bilinen bir hastalık değil, ancak 5,6 milyar insan bu virüs nedeniyle risk altındadır.”

2004 SALGINI TEKRAR OLABİLİR

Rojas Alvarez, 2004-2005 yıllarında Hint Okyanusu’nda meydana gelen büyük chikungunya salgınını hatırlattı. Bu salgın, küçük ada ülkelerinde başlayarak küresel ölçekte etkili olmuş ve yaklaşık yarım milyon kişiyi etkilemiştir.
2025 yılının başlarından itibaren Reunion, Mayotte ve Mauritius adalarında ciddi salgınlar yaşandığını kaydeden DSÖ, Reunion Adası’nda halkın üçte birinin enfekte olduğu tahminini paylaştı.
AFP'nin aktardığına göre, hastalık, belirtiler açısından dang humması ve Zika virüsü ile benzerlik taşıdığından teşhisi güçleştirmektedir. Şu anki durumda virüs, Madagaskar, Somali ve Kenya gibi Afrika ülkelerinde hızla yayılmaya devam etmektedir. Güney Asya’da da salgın düzeyinde bulaş vakaları kaydedildi.
Avrupa'da ise Hindistan Okyanusu'ndaki salgın ile bağlantılı ithal vakalar tespit edildi. Fransa'da yerel bulaş vakaları doğrulanırken, İtalya'da da şüpheli vakalar araştırılmaktadır.
Rojas Alvarez, “2004'ten itibaren gözlemlenen bulaşma kalıpları günümüzde tekrar karşısındayız. DSÖ olarak tarihin bu şekilde tekerrür etmemesi için acil önlem çağrısı yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

MİLYONLARCA VAKA BİNLERCE ÖLÜM GETİREBİLİR

Hastalığın ölüm oranı yüzde 1’in altında olsa da, milyonlarca vaka yaşandığı takdirde bu oranın binlerce ölüme tekabül edebileceği belirtiliyor.
“Amacımız, erken uyarı yaparak ülkelerin hazırlıklarını zamanında yapmalarını sağlamak ve böylelikle büyük ölçekli salgınların önüne geçmektir” dedi Rojas Alvarez.

KAPLAN SİVRİSİNEĞİNE DİKKAT

Chikungunya, başta Aedes aegypti ve Aedes albopictus (kaplan sivrisineği) olmak üzere, enfekte dişi sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşmaktadır. Özellikle kaplan sivrisineği, iklim değişikliği nedeniyle daha kuzey enlemlere yayılmaktadır.
Bu sivrisinekler, en çok sabah erken ve öğleden sonra geç saatlerde sokmaktadır. DSÖ, halkı sivrisinek kovucu kullanmaya, su birikintisi olabilecek alanları boş tutmaya ve diğer önlemleri almaya davet ediyor.
DSÖ, salgının etkili olduğu bölgelerde toplumsal bağışıklığın zayıf olduğunu ve bu durumun nüfusun yüzde 75’ine kadarını etkileyebileceğini de kaydediyor.
Uzmanlar, bu durumu önlemek için acil müdahale planlarının bir an önce hazırlanması gerektiğini vurgulamaktadır.

TÜRKİYE’DE VAR MI?

Türkiye’de chikungunya virüsü, bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar arasında yer almasa da, gözetim altında tutulan arbovirüsler (sivrisineklerle bulaşan virüsler) arasında bulunmaktadır.
Seyahat geçmişi olan kişilerde, özellikle Asya, Afrika ve Hint Okyanusu adalarından gelenlerde chikungunya vakaları zaman zaman ithal vaka olarak kayıtlara geçmektedir.
Ancak Türkiye'de chikungunya’yı taşıyabilen Aedes türü sivrisinekler (özellikle Aedes albopictus, yani kaplan sivrisineği) son yıllarda Karadeniz kıyılarında ve Marmara Bölgesi'nde gözlemlenmektedir. Bu durum, gelecekte yerel bulaşma riskini artırabilir.

NASIL KORUNMALI?

Chikungunya virüsünden korunmanın en etkili yolu, virüsü taşıyan sivrisinekler tarafından ısırılmamayı sağlamaktır.
Özellikle gündüz saatlerinde, sabah erken ve akşamüstü aktif olan kaplan sivrisineklerine dikkat edilmesi gerektiği belirtilmektedir.
Alınabilecek önlemler arasında sivrisinek kovucu kullanmak, açık alanları mümkün olduğunca azaltmak, pencerelerde sineklik takmak, sivrisineklerin üreyebileceği alanları ortadan kaldırmak ve yurtdışı seyahatlerinde gerekli önlemleri almak yer almaktadır.

BELİRTİLER NELER?

Şu anda chikungunya virüsü için yaygın olarak kullanılan bir aşı bulunmamaktadır. Hastalık için özel bir antiviral tedavi de mevcut değildir.
Chikungunya virüsünün belirtileri, genellikle enfekte sivrisinek tarafından ısırıldıktan 4 ila 8 gün sonra ortaya çıkmaktadır. Hastalık genellikle ani başlayan yüksek ateş ve şiddetli eklem ağrıları ile kendini göstermektedir.
Gövde, kollar ve bacaklarda kırmızı döküntüler oluşabilmekte, göz arkasında ağrı hissedilebilmektedir.
Belirtiler birkaç gün ile birkaç hafta sürebilmekte, bazı kişilerde ise eklem ağrısı aylarca hatta yıllarca devam edebilmektedir.