Sri Lanka'da Denizcilik Felaketi: X-Press Pearl Gemisinde Yaşananlar

Sri Lanka'nın kıyılarında, 2021 yılında X-Press Pearl gemisinin batmasından bu yana gönüllüler, okyanusa yayılan milyarlarca toksik plastik atığı temizlemek için çaba harcıyor.

Yangın ve ardından yaşanan batış, sadece plastik değil; nitrik asit, motor yağı, kurşun, lityum pilleri ve epoksi reçinesi gibi deniz ekosistemine ciddi zarar veren maddeleri de denize karıştırdı.

O dönem sahile vuran ölü kaplumbağalar, yunuslar ve balıklar, felaketin büyüklüğünü gözler önüne sererken, bilim insanları bu hasarın yalnızca o anla sınırlı kalmadığını belirtiyor. Yeni yapılan araştırmalar, plastiklerin zamanla daha da zehirli hale geldiğini ortaya koyuyor.

PLASTİKLER BÜYÜK ZEHİRLİ BİR SÜNGEYE DÖNÜŞÜYOR

Manchester Metropolitan Üniversitesi’nden çevre kimyacısı Dr. David Megson, mikroplastik atıkların “okyanustan kimyasalları emerek büyük zehirli bir süngere dönüştüğünü” ifade ediyor.

Gönüllüler, ilk günlerde günde 300-400 kilo atık toplarken, zamanla bu miktar birkaç kiloya kadar düşmüştü. Kumun altına gömülen mikroplastikler, temizlenmesi neredeyse imkânsız bir hale geldi.

YANGIN UYARILARI GÖZ ARDI EDİLDİ

X-Press Pearl, 2021 Mayıs ayında Dubai'den Malezya'ya gitmek üzere hareket etti. Ancak yola çıktığı andan itibaren tehlike sinyalleri veriyordu. İçinde nitrik asit barındıran bir konteyner sızdırma yapmaya başlamıştı. Katar ve Hindistan, geminin bu tehlikeli yükü boşaltma taleplerine yanıt vermedi. 19 Mayıs gecesi Sri Lanka kara sularına girdiğinde konteyner yaklaşık sekiz gündür sızıntı yapıyordu.

Sabaha karşı gemi alev aldı. Müdahalelere rağmen yangın hızla tüm gemiyi sardı. İki hafta içinde battı ve taşıdığı tüm tehlikeli yük okyanusa boşaldı.

BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR TAHRİBAT

Felaketin ardından sahiller beyaz plastik atıklarla kaplandı. Gönüllü çevrecilerden oluşan Pearl Protectors adlı kuruluşun kurucusu Muditha Katuwawala, bu durumu “savaş filmi gibiydi” sözleriyle tanımlıyor. Bilim insanları, plastik parçacıkların yalnızca fiziksel değil, kimyasal bir tehlike oluşturduğuna da dikkat çekiyor.

FELAKETİN BEDELİ 6 MİLYAR DOLAR OLACAK

Ülkedeki önde gelen çevre ekonomistlerinden Prof. Prashanthi Guneeardena, bu felaketin toplam maliyetinin 6 milyar dolara ulaşabileceğini belirtiyor. Bu hesaplama, turizm kaybı, balıkçılık sektöründeki çöküş ve zehirli gaz bulutlarının insan sağlığı üzerindeki etkilerini de kapsamaktadır.