Görsel Hassasiyet Değişiklikleri Demansı Önceden Belirleyebilir

İngiltere'de gerçekleştirilen geniş kapsamlı bir çalışma, görsel hassasiyetteki değişimlerin demans teşhisinden yaklaşık 12 yıl önce görülebileceğini ortaya koydu.
Norfolk bölgesinde 8.623 sağlıklı bireyin uzun süre takip edildiği araştırmada, katılımcılardan ekranda hareketli noktalar arasında oluşan bir üçgeni fark ettiklerinde düğmeye basmaları istendi. Sonuçlar, demans teşhisi konulan 537 kişinin bu üçgeni tespit etmede belirgin şekilde daha yavaş tepki verdiğini gösterdi.
Araştırmacılara göre bu durum, Alzheimer hastalığının sebebi olan toksik amiloid plakların ilk başta beynin görsel işleme merkezlerinde birikmesi ile açıklanıyor. Yani, hafıza testlerinden önce basit görsel testlerle demans riski belirlenebilir.

RENK AYRIMINDAKİ ZORLUKLAR KRİTİK BİR GÖSTERGE

Alzheimer'ın erken dönemlerinde mavi-yeşil renkleri ayırt etmede güçlük çekilmesi, nesnelerin kenarlarını net bir biçimde görememe gibi görsel işlev kayıplarına neden olabiliyor. Ancak bu tür değişiklikler genellikle fark edilmeden ilerliyor.
Alzheimer hastaları ayrıca dikkat dağıtıcı uyaranlara karşı daha savunmasız hale geliyor. Bu durum, göz hareketlerinin kontrolünde bozulmalara yol açarak özellikle araç kullanımı gibi dikkat gerektiren durumlarda ciddi riskler oluşturabiliyor. Araştırmacılar şu an bu konuyu Loughborough Üniversitesi'nde incelemekte.

YÜZ TANIMADA ZORLUKLAR HAFIZADAN DEĞİL, GÖZ HAREKETLERİNDEN KAYNAKLANABİLİR

Demans hastalarının tanıştıkları kişilerin yüzlerine alışılmış olan göz-burun-ağız düzeninde bakmadıkları ve bu nedenle yüzleri yeterince “kaydedemedikleri” gözlemlendi. Bu durum, yüz tanımada yaşanan güçlüklerin yalnızca hafızadan değil, etkisiz göz tarama hareketlerinden de kaynaklanabileceğini ortaya koyuyor.
Bazı doktorlar, hastalarında ilk karşılaşmada bu göz teması eksikliğinden dolayı demans şüphesi duyduklarını ifade ediyor.

GÖZ HAREKETLERİ HAFIZAYI GÜÇLENDİREBİLİR Mİ?

Göz hareketlerinin hafıza üzerinde olumlu etkisi olabileceği de araştırılmakta. Özellikle televizyon izlemek ve kitap okumak gibi gözün yoğun hareket ettiği aktivitelerle meşgul olmanın, bireylerin hafızalarını güçlendirdiği ve demans riskini azalttığı gözlemlenmiştir.
Ayrıca, günde birkaç dakika boyunca sağa-sola hızlı göz hareketleri yapan bireylerin, otobiyografik anılarını daha iyi hatırlayabildiği bazı çalışmalarla kanıtlanmıştır. İlginç bir şekilde bu etkiler, sadece sağ elini kullanan bireylerde daha belirgin olabilmektedir.
Bu umut verici bulgulara rağmen, göz hareketleri temelli teşhis veya tedavi henüz yaygınlaşmamıştır. En büyük engel, pahalı ve uzmanlık gerektiren göz izleme teknolojileridir. Bu nedenle, bu tür testlerin laboratuvar dışına çıkabilmesi için daha erişilebilir teknolojilere ihtiyaç duyulmaktadır.