Demansın Erken Belirtileri: Dikkat Edilmesi Gereken İşaretler

Dünya genelinde 55 milyondan fazla bireyin demansla yaşam sürdüğü ve her yıl yaklaşık 10 milyon yeni vaka teşhis edildiği bilinmektedir. 2050 yılına gelindiği zaman, bu sayının üç katına çıkması öngörülüyor. Bu nedenle, hastalığın erken evrelerinin tespit edilmesi, bireyler ve toplum sağlığı açısından son derece önem taşımaktadır.

Demans, Alzheimer ve vasküler demans gibi birçok alt türü kapsayan, beynin bilişsel işlevlerini etkileyen ilerleyici hastalıklar grubunu ifade ediyor. Unutkanlık dışında, bu rahatsızlık karar verme, iletişim kurma ve gündelik işlevleri yerine getirme yetisinde ciddi kayıplara yol açabiliyor.

Henüz kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, erken teşhis sayesinde hastalığın ilerleyişinin yavaşlatılması ve yaşam kalitesinin artırılması muhtemel. Uzmanlar, sıkça göz ardı edilen ya da "yaşlılık belirtisi" şeklinde yorumlanan beş önemli işareti vurgulamaktadır:

1. KELİME BULMA ZORLUKLARI

Her birey zaman zaman kelimeleri unutabilir. Ancak demansın erken dönemlerinde bulunan kişiler, sık sık konuşma esnasında doğru kelimeleri bulmakta zorluk çekebilir, duraksayabilir ya da yanlış kelimeler kullanabilir. Bu durum, iletişimde aksamalar yaşanmasına neden olabilir.
2. EŞYALARI YERİNDEN KAYDIRMAK
Uzaktan kumandanın buzdolabında, cüzdanın çamaşır sepetinde bulunması yalnızca bir dalgınlık belirtisi olmayabilir. Bu tür durumlar, demansın neden olduğu zihinsel karışıklığın bir göstergesi olabilir.

3. SOSYAL İÇE DÖNME

Daha önce aktif bir sosyal yaşama sahip olan bireyler, davetlerden kaçınmaya, telefonları yanıtsız bırakmaya ve hobilerini terk etmeye başlayabilir. Bu tür bir içe dönüş, bilişsel zorlukları gizleme çabası olarak ortaya çıkabilir.

4. FİNANSAL KARAR ALIMINDA ZORLUK

Faturaları ödemeyi unutmaktan, alışılmadık harcamalar yapmaya ya da dolandırıcılara karşı savunmasız kalmaya kadar olan belirtiler, yargılama ve muhakeme yeteneklerinde bir azalma olduğunu gösterebilir.

5. RUH HALİ VE KİŞLİK DEĞİŞİKLİKLERİ

Alışılmadık sinirlilik, endişe, şüphecilik veya depresyon gibi ruh hali değişiklikleri de demansın erken belirtileri arasında yer almaktadır. Bu belirtiler, yaşanan stresle karıştırılabilse de süreklilik gösterdiğinde dikkatle gözden geçirilmelidir. Her unutkanlık durumu demans anlamına gelmese de, bu tür belirtilerin ciddiye alınması gerektiğini belirten uzmanlar, "Eğer siz veya bir yakınınız bu gibi değişiklikler yaşıyorsa, zaman kaybetmeden bir sağlık uzmanına danışmalısınız" çağrısında bulunmaktadır. Erken tanı, hastalığın seyrini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmak açısından büyük önem taşımaktadır.