Değerli Metallerin Parlak Yükselişi!

Emtia Fiyatlarında Jeopolitik Riskler Etkili Oldu

Geçtiğimiz hafta emtia fiyatlarında artan jeopolitik riskler ve tarife gerginliklerinin yanı sıra açıklanan makroekonomik veriler etkili oldu.
ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziran ayında aylık bazda yüzde 0,3'lük artış gösterdi ve yıllık bazda yüzde 2,7 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Aylık enflasyon, ocaktan, yıllık enflasyon ise şubattan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Diğer yandan, ABD'de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) haziran ayında aylık bazda değişim göstermedi, ancak yıllık bazda yüzde 2,3 ile beklentilerin altında bir artış kaydedildi.
Haziran ayına ait perakende satış verileri güçlü bir toparlanmaya işaret ederken, perakende satışlar aylık bazda yüzde 0,6 artış göstererek beklentileri aştı. Mayıs ayında yaşanan yüzde 0,9'luk sert düşüşün ardından haziran ayında birçok kalemde satışlar yükseliş kaydetti.
Öte yandan, eski ABD Başkanı Trump’ın gümrük tarifelerine yönelik açıklamaları da yatırımcıların dikkatini çekti.
Hafta başında Trump, Avrupa Birliği ve Meksika’dan gelen ithalata yüzde 30 gümrük vergisi uygulanacağını duyurarak küresel ticaret gerilimlerini artırırken yatırımcıları güvenli limanlara yönlendirildi.
Trump ayrıca, Ukrayna'daki savaşın 50 gün içinde sona ermemesi durumunda Rusya'ya yüzde 100 ikincil gümrük vergisi uygulanacağını bildirdi.
Analistler, Trump’ın Rusya’ya hemen yaptırım uygulama olasılığı konusunda endişelerin, Moskova'ya 50 gün ek süre tanınması ile azaldığını belirtti. Piyasalarda, özellikle Rusya'nın baskın olduğu emtia ürünlerinde arz endişeleri fiyatların artmasına neden oldu.
Tüm bu gelişmeler sonrası, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,44 seviyesinde tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,6 artışla 98,5'e yükseldi.
DEĞERLİ METALLER REKOR SEVİYELERİ TEST ETTİ
Değerli metallerde yoğun haber akışı ile dalgalı bir seyirle tamamlanan haftada altın üç haftanın zirvesini, gümüş yaklaşık 14 yılın, platin 11 yılın ve paladyum da 2 yılın en yüksek seviyelerini gördü.
Gümüşün ons fiyatı, hafta boyunca dalgalı bir seyir izledi ve 39,13 dolar seviyesine ulaşarak Eylül 2011'den bu yana en yüksek düzeye çıktı, ancak bu zirve seviyeden geri çekilerek haftayı negatif tamamladı.
Analistler, gümüş piyasasında arz açığı bulunduğuna ve özellikle güneş enerjisi sektöründeki talebin güçlü seyrettiğine dikkat çekerek, gümüşün performansının altına yetişebileceğini ifade etti.
Platinin ons fiyatı, yükseliş trendini koruyarak son 11 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Hafta içinde değerli metallerdeki yükselişe katılan platinin fiyatı 1.485 dolara kadar çıktı.
Analistler, platindeki hızlı yükselişin spekülatif alımların etkisiyle gerçekleştiğini belirtirken, Çin'deki fiziksel talep ve mücevherat tüketimindeki olası yavaşlamanın üçüncü çeyrekte platin fiyatlarını sınırlayabileceğini vurguladı.
Paladyumun ons fiyatı da yaklaşık iki yılın en yüksek seviyelerini test etti. Hafta içinde 1.342,71 dolara kadar yükselen paladyum, Haziran 2023’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Yükselişte, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın tırmanabileceği endişesiyle, dünyanın en büyük paladyum tedarikçilerinden Rusya'dan arzın kesintiye uğrayabileceği yönündeki kaygıların etkili olduğu ifade edildi.
Analistler, elektrikli araç üretimine geçiş ve geri dönüşüm kaynaklarının artması ile paladyuma olan talebin uzun vadede baskı altında kalabileceğini, ancak kısa vadede Rusya kaynaklı arz riskleri nedeniyle fiyatların yüksek seviyelerde kalmaya devam edebileceğini belirtti.
Bu gelişmeler ışığında değerli metallerde ons bazında fiyatlar, platinde yüzde 1,6, paladyumda yüzde 2,1 değer kazandı; altında ise yüzde 0,2 ve gümüşte yüzde 0,6 değer kaybedildi.
BAZI METALLERE MAKROEKONOMİK DESTEK
Baz metallerde tarife endişeleriyle karışık bir seyir gözlenirken, Çin ve ABD'den gelen makroekonomik veriler fiyatlar üzerinde etkili oldu.
Çin ekonomisinin ikinci çeyrekte yıllık bazda yüzde 5,2 büyüyerek beklentileri aşması, baz metallere yönelik kaygıları azalttı.
Aynı zamanda ABD’de açıklanan güçlü perakende satışlar ve iyimser tüketici güveni verileri, baz metallere yönelik talep görünümünü destekledi.
Bir önceki hafta Trump’ın ithal bakıra yüzde 50 gümrük vergisi getireceğini açıklamasıyla hızla yükselen bakır fiyatları, geçen hafta Çin’e gitmesi beklenen bazı bakır yüklerinin rotasını değiştirerek, tarifenin devreye girmeden önce ABD’ye ulaşmasıyla kısmen baskılandı.
Öte yandan, Endonezya hükümeti, ABD ile yürüttüğü ticaret görüşmelerinde nikel ihracatının yeni ABD tarifelerinden muaf tutulması için pazarlık yaptı; ancak bu gelişmenin fiyatlar üzerinde belirgin bir etkisi olmadı. Nikel piyasasında ise son dönemde yaşanan arz fazlası ve Çin’deki paslanmaz çelik sektöründeki yavaşlama nedeniyle fiyat baskısının devam ettiği görülüyor.
Bu gelişmelerle birlikte baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar; libre bazında bakırda yüzde 0,2, alüminyumda yüzde 0,1 değer kaybederken, çinkoda yüzde 2,8, kurşunda yüzde 1 ve nikelde yüzde 0,2 değer kazandı.
PETROLDE ARZ RAHATLIĞI
Petrol fiyatlarının dalgalı seyrettiği haftada arz kaynaklı endişeler ve talep sinyalleri fiyatlamalar üzerinde etkili olurken, yükselen dolar endeksi baskı oluşturdu.
Trump, Rusya’ya Ukrayna'daki savaşı sona erdirmesi için 50 günlük süre tanıdığını ve bu sürenin sonunda yaptırımlar uygulayabileceğini duyurdu. Bu açıklama başlangıçta petrol fiyatlarında yükselişe yol açtı, ancak yaptırımların hemen devreye girmeyecek olması arz kesintisi endişelerini azalttı.
Fiyatlamalarda jeopolitik riskler de etken olurken, Irak'ın kuzeyindeki petrol sahalarına düzenlenen insansız hava aracı (İHA) saldırıları ve İsrail'in Suriye’ye yönelik hava operasyonlarının ardından arz endişeleri arttı.
Aynı zamanda jeopolitik risklerin yanı sıra güçlü mevsimsel talep de fiyatları destekledi. Temmuz’un ilk iki haftasında küresel petrol talebi, günlük ortalama 105,2 milyon varil seviyesinde gerçekleşti.
Doğal gaz piyasasında fiyatlamalarda hava koşulları belirleyici bir unsur oldu. ABD genelindeki yaz sıcaklıklarının artmasıyla klimalara yönelik talep yükselirken, doğal gaz tüketiminin arttığı gözlemlendi. ABD vadeli doğal gaz fiyatları, özellikle temmuz ortası için öngörülen sıcak hava dalgası nedeniyle fiyatlamalarda pozitif bir ayrışma gösterdi.
Bu gelişmelerle Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2 azalırken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 6,8 değer kazandı.
TARIM EMTİADA TARİFE GERGİNLİĞİ
Tarımsal emtialarda karışık bir seyir izlenirken, tarife endişeleriyle birlikte Rusya ve Ukrayna gibi stratejik üretici bölgelerde yaşanan kuraklık ve hasat gecikmeleri arz kaygılarını sürdürdü.
Trump’ın Avrupa ve Meksika menşeli tarım ürünlerine yönelik tarifeleri artırma planı fiyatlamalar üzerinde etkili oldu.
Soya fasulyesi ve mısırda güçlü işleme faaliyetleri ile Çin'in artan ithalatı fiyatları desteklerken, Güney Amerika'daki kuraklık ve yağış dengesizlikleri dikkat çekiyor.
Bu gelişmeler doğrultusunda, bu hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kilo başına fiyatlar, soya fasulyesinde yüzde 2,7, mısırda yüzde 3,3, buğdayda yüzde 0,4 değer kazanırken pirinçte yüzde 3,3 azaldı.
Kahve piyasasında, ABD’nin Brezilya’ya uygulayacağını duyurduğu yüksek gümrük tarifesi gündemde kalmaya devam ederken, bazı ithalatçılar bu vergiden kaçınmak amacıyla Brezilya kahvesini 1 Ağustos’tan önce ABD limanlarına ulaştırmaya çalıştı.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 6,3, şekerde yüzde 1,3 ve pamukta yüzde 2 artarken, kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 5,8 azalışla tamamladı.