Dağın Derinliklerinde Gizemli Hazırlık: Fordo'ya Açılan Yeni Yol Neler Sunuyor?

İsrail-Iran Savaşında Ateşkes Sonrası Nükleer Tartışmalar Devam Ediyor

İsrail ve İran arasındaki savaş ateşkesle sonuçlandı ancak Tahran'ın nükleer faaliyetleri hala tartışma yaratan bir konu olarak gündemde kalmaya devam ediyor.

Son dönemde yayımlanan uydu görüntüleri, İran'ın Fordo uranyum zenginleştirme tesisinde yeni bir erişim yolu inşa ettiğini ortaya koyuyor. Bu görüntüler, Tahran yönetiminin geçen ay gerçekleşen ABD hava saldırısında yeraltındaki kritik nükleer tesise zarar değerlendirmesi yapmak amacıyla inşaat ekipmanlarını taşıdığını da göstermekte.

Maxar Technologies tarafından çekilen son görüntülerde, Fordo nükleer tesisinin bulunduğu dağa doğru açılan yeni bir yol ile birlikte ekskavatörler ve mobil vinçler yer almakta. Nükleer programı izleyen Bilim ve Uluslararası Güvenlik Enstitüsü, ekskavatörün muhtemelen yeraltı tesisine verilen hasarın değerlendirilmesi için Amerikan bombalarının açtığı deliklerden kameralar ya da personel göndermek için hazırlık yaptığını bildirdi.

Kamyonların Enkaz Taşıma Faaliyetleri

Donald Trump yönetimi, İran'ın Natanz, İsfahan ve Fordo tesislerinin "yok edildiğini" iddia ediyor. Amerikan uzun menzilli bombardıman uçakları, 22 Haziran'da bu tesise 12 adet büyük sığınak delici bombası atmıştı. 30 tonluk bu silahlar, yeraltında patlayarak dağların içini delmek üzere tasarlanmıştı.

Saldırının ardından uydu fotoğraflarında görülen delikler dikkat çekiyor. Bilim Enstitüsü, Fordo'nun tünel girişlerinde belirgin bir faaliyet yaşanmadığını aktardı. Ayrıca uydu görüntülerinde görülen bazı kamyonların, taşınan enkazı taşıma amacıyla kullanılan damperli kamyonlar olduğunu belirtiyor.

Uranyum Stokunun Durumu

ABD'nin gerçekleştirdiği “Gece Yarısı Çekici” operasyonunun ardından birçok sorunun yanıtı belirsizliğini koruyor. Özellikle İran'ın yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum stokunun durumunu bilmek mümkün değil. Ayrıca, İran'ın nükleer silah edinme kararı alması durumunda bunun ne kadar zaman alacağı da tartışma konusu.

İran, uranyumun, bombardımandan önce diğer bölgelere taşındığını iddia etmekte. Bu noktada, İranlıların uranyum stokunun büyük kısmını benzer bir saldırıdan korumak amacıyla yer altına yerleştirdiği, İsfahan'daki tünellerin bazı girişlerini kapattıkları düşünülmektedir.

Bu durumda, uranyumun zarar görmeden kaldığı sürece İran, nükleer programına sadık kalarak bu uranyuma ulaşabilmesi muhtemeldir.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na Giriş Yasağı

Tahran yönetimi, önceki gün Birleşmiş Milletler çatısı altındaki Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı Rafael Grossi ve teknik ekibin İran’a girişini yasakladı. Aynı zamanda tesislere kamera yerleştirilmesi de reddedildi.

Bu durum, operasyonların şeffaflıktan uzak bir şekilde devam edeceği anlamına gelmekte. Columbia Üniversitesi Küresel Enerji Politikası Merkezi'nde kıdemli araştırmacı olan Richard Nephew, Foreign Affairs dergisinde yazdığı makalede, İran'ın hala silah amaçlı uranyum zenginleştirebilecek santrifüjlere sahip olup olmadığının bilinmediğini vurgulamaktadır.